|
سیر تطور انگاره «رجعت» تا انتهای عصر غیبت صغری با تأکید بر تأویل آیات قیامت
|
حسن نقی زاده*   ، سید محمد هادی گرامی ، زینب آقاگلی زاده |
| دانشگاه فردوسی مشهد ، naghizadeh@um.ac.ir |
|
|
چکیده: (1449 مشاهده) |
| انگاره «رجعت»، جایگاه ویژه‌ای در میان محافل حدیثی و کلامی امامیه متقدم داشته است. از منظر کلامی مهم‌ترین دلیل اثبات رجعت نزد امامیه استناد به گزارش‌های فراوان روایی و تفسیری است. با این حال، داشتن تلقی صحیح از گزارش‌های مرتبط با رجعت، منوط به شناسایی تاریخ تفکر و جریان‌های مربوط به دوره‌های کاربرد این اصطلاح است؛پژوهش حاضر کوشیده است با رویکردی تاریخ‌انگاره‌ای به بررسی این مسئله پرداخته و از میان گزارش‌های موجود دسته مهمی از این گزارش‌ها را که عمدتاً مشتمل بر تطبیق یا تأویل برخی از آیات است، بررسی و سیر تطور انگاره رجعت را تا پایان دوره غیبت صغری واکاوی نماید. حاصل پژوهش نشان می‌دهد که در سده اول هجری کاربرد انگاره «رجعت» به معنای بازگشت و نامیرایی حضرت علی(ع) توسط سبائیه مطرح می‌شود؛ در سده دوم تقابل با عامه و تثبیت دکترین کلامی شیعه در خصوص انگاره «رجعت» شکل می‌گیرد؛ در سده سوم، مؤلفه‌های جدید به هسته روایات سده دوم هجری افزوده می‌گردد و در نهایت در دوره غیبت صغری، شاهدگسترش و انعکاس روایات در مکتوبات هستیم |
|
| واژه‌های کلیدی: رجعت، رجعت حضرت علی(ع)، آیات قیامت، تأویل، غلو، طیف مفضل |
|
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تاریخ اسلام/تاریخ صدر اسلام
دریافت: 1403/2/21 | ویرایش نهایی: 1403/6/21 | پذیرش: 1403/5/10 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1403/6/21 | انتشار: 1403/5/10 | انتشار الکترونیک: 1403/5/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
