:: دوره 15، شماره 56 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام 1402 ) ::
جلد 15 شماره 56 صفحات 172-147 برگشت به فهرست نسخه ها
خوانشی انتقادی از گزارش‌های تاریخیِ تغییر قرآن توسط عبدالله‌بن أبی‌سرح
محمدعلی محمدی*
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ، m.mohammadi@isca.ac.ir
چکیده:   (401 مشاهده)

براساس برخی گزارش‌های تاریخی، نزول برخی از آیات وحی براساس تمنا یا پیش‌بینی عبدالله‌بن أبی‌سرح بود. او هنگام کتابت وحی، گاه آیات را تغییر می‌داد و تغییرات یادشده مورد تأیید پیامبر قرار می‌گرفت. موضوع این پژوهش بررسی صحت و سقم این روایات تاریخی است. گزارش‌های یادشده در غالب منابع اهل سنت و به تبع آن در برخی منابع شیعه آمده است و بسیاری از مستشرقان و شبهه‌افکنان برای نقد قرآن به آنها استشهاد کرده‌اند. نقد این گزارش‌ها می‌تواند وحیانیت الفاظ، تحریف‌ناپذیری و عدم امکان هماوردی با قرآن کریم را ثابت کند و به برخی از شبهات در حوزه‌های یادشده پاسخ دهد. از وجوه نوآوری مقاله، بررسی تفصیلی سندی روایات و ارائۀ پاسخ‌هایی نو و تحلیلی به انگارۀ امکان دست‌اندازی عبدالله‌بن أبی‌سرح، عمربن خطاب یا معاذبن جبل به قرآن کریم است. تحقیق با  رویکرد  توصیفی- تحلیلی، با مراجعه به متون کهن و بررسی سندی و دلالی گزارش‌ها انجام شده است.

یافته‌ها نشان می‌دهد این انگاره که جملۀ «فتبارک الله أحسن الخالقین» توسط عبدالله، عمربن خطاب یا معاذبن جبل پیشگویی شده و یا به قرآن اضافه شده، از حیث سندی و دلالی مخدوش است. عبدالله چند صباحی از نویسندگان وحی الهی بود؛ مرتد و سپس مسلمان شد، ولی هیچ‌گاه به تحدی قرآن پاسخ نگفت و تغییر و تحریف آیات توسط او امکان‌پذیر نبود. گزارش‌های تاریخی موجود در منابع شیعه و اهل سنت مبنی بر اینکه عبدالله‌بن ‌سعد هنگام نوشتن آیات به جای «و اللَّه سمیع بصیر»، «سمیع علیم» می‌نوشت، یا به جای «و الله بما تعملون خبیر»، «و الله بما تعملون بصیر» می‌نوشت، همگی بدون سند معتبر و عاری از حقیقت است.
 
واژه‌های کلیدی: عبدالله‌بن أبی‌سرح، تحدی، تغییر قرآن، تحریف
متن کامل [PDF 829 kb]   (481 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي تاریخ اسلام
دریافت: 1401/8/5 | ویرایش نهایی: 1402/4/20 | پذیرش: 1402/1/15 | انتشار: 1402/1/15 | انتشار الکترونیک: 1402/1/15



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 15، شماره 56 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام 1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها