دانشکده الهیات، گروه تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی ، m.ghodrati@alzahra.ac.ir
چکیده: (3719 مشاهده)
طریقتهای صوفیانه از تأثیرگذارترین گروههای فرهنگی در آناتولی دورۀ سلجوقیان روم بوده و در میان سلاطین، امرا، بزرگان و تودههای مردم از شهری و روستایی هواداران بیشماری داشتند. با بررسی اجمالی در باب طریقتهای موجود در این منطقه، اهمیت سه طریقت مولویه، اوحدیه و بکتاشیه در رشد و رونق تصوف آشکار میشود. آنچه در اکثر پژوهشهای مربوط به وضعیت این طریقتها کمتر مورد توجه قرار گرفته حضور و جایگاه زنان در طریقتهای مذکور است. نوشتار پیشرو بر آن است تا با رویکرد توصیفی به تبیین و مقایسۀ فعّالیتهای فرهنگی بانوان در آناتولی دورۀ سلجوقی با تأکید بر این سه طریقت بپردازد. یافتههای اساسی پژوهش حاضر نشان میدهد زنانی که تحت تأثیر آموزههای هر یک از طریقتهای یاد شده بودند بهرغم تفاوتهای موجود در وضعیت اجتماعی و میزان بهرهمندی از منابع قدرت و ثروت و همچنین تفاوت در میزان پایبندی و رعایت احکام شرعی، به فعالیتهای فرهنگی مختلفی نظیر برپایی مجالس دینی و آیینهای صوفیانه، حضور در جلسات درس پیر طریقت، ساخت مسجد، حمام، مدرسه و تکیه، پذیرایی از جوانمردان، خلافت و اداره امور خانقاه و اطعام مساکین میپرداختند و با حضور فعّال و تأثیرگذار خود در رشد و رونق تصوّف در آناتولی دورۀ سلجوقی نقش بسزایی بر عهده داشتند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله: تخصصي تاریخ اسلام دریافت: 1396/2/30 | ویرایش نهایی: 1400/3/19 | پذیرش: 1396/8/12 | انتشار: 1397/6/24 | انتشار الکترونیک: 1397/6/24
Rabbani Z, Ghodrati Vayghan M. An overview of the cultural activities of women in the Seljuk period of Anatolia with emphasis on the Creeds of Mevleviye, Bektashiye and Awhadiyye. مطالعات تاریخ اسلام 2018; 10 (37) :101-128 URL: http://journal.pte.ac.ir/article-1-458-fa.html
ربانی زهرا، قدرتی وایقان منیژه. مروری بر فعالیتهای فرهنگی زنان در آناتولی عصر سلجوقی با تأکید بر طریقتهای مولویه، اوحدیه و بکتاشیه. فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام. 1397; 10 (37) :101-128