|
واکاوی رابطه کلام و تاریخ‌فکر در مطالعات شیعه‌شناسی
|
سیدمحمدهادی گرامی*   ، محمد قندهاری |
| دانشگاه امام صادق علیه السلام- مؤسسه مطالعات امامیه ، m.h.gerami@hotmail.com |
|
|
چکیده: (2395 مشاهده) |
سنّت شرق‌شناسی به تحلیل تاریخی عقاید شیعه پرداخته است و پیروان چندی از این سنّت نیز در میان باورمندان به تشیع ظهور کرده‌اند؛ اما این مطالعات در مواردی روشمند نبوده و در برخی موارد، نتایج تأمل برانگیزی را به خصوص در حوزه شیعه‌شناسی به همراه داشته‌اند. این در حالی است که به دلیل نیاز به اتّخاذ رویکرد تاریخی در مطالعه عقاید اسلامی از چنین گرایشی در مطالعات اسلامی نمی‌توان صرفنظر کرد. به نظر میرسد برای بالاترین بهرهوری از این نوع مطالعات، باید تلاش کرد تا رویکرد تاریخ فکر غربی را براساس نیازها و دغدغه‌های بومی، در حوزه شیعه‌شناسی به کار بست.
با توجّه به این‌که مهمترین دغدغه و چالش پیش روی مطالعات تاریخ فکر ـ به خصوص در محافل سنتی‌ترـ تعارض آن با عقاید کلامی اولیه شیعه است، به نظر میرسد نخستین گام در مسیر سامان‌دادن و بومیسازی این حیطه مطالعاتی، تلاش برای بررسی و سنجش نسبت تاریخ فکر با کلام از زاویه‌های مختلف باشد؛ مقاله پیش رو نخستین تلاش در جهت این مهمّ است.
در این مقاله پس از بیان مباحث مقدماتی، نخست کنکاشی در جهت تبیین دقیق‌تر مرزهای کلام و تاریخ فکر صورت می‌گیرد. در مرحله بعد تأثیر پیش‌فرض‌های کلامی بر تاریخ فکر بررسی می‌شود. در مرحله سوم درباره تعارض کلام با تاریخ سخن به میان می‌آید و تلاش می‌شود ماهیت این تعارض و بازگشت آن به تاریخ و سپس وظیفه مورّخ در مواجهه با آن بازنمایی شود.
|
|
| واژه‌های کلیدی: تاریخ فکر، تاریخ اندیشه، پدیدارشناسی، خاورشناسان، رویکرد تاریخی، کلام، تعارض |
|
|
متن کامل [PDF 386 kb]
(1558 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي تاریخ اسلام
دریافت: 1396/6/23 | پذیرش: 1396/6/23 | انتشار: 1396/6/23 | انتشار الکترونیک: 1396/6/23
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
