|
تحلیل مناسبات سیاسی علمای شیعه با حکومت
(از صفویه تا اوایل قاجاریه)
|
علی سالاری شادی    ، نیره دلیر* |
| دانشیار تاریخ ایران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. ، dalirnh@yahoo.com |
|
|
چکیده: (539 مشاهده) |
مسئلۀ پژوهش حاضر بررسی موقعیت علمای شیعی با حکومت‌های زمانۀ صفویه تا اوایل قاجاریه است. پرسش این است که فراز و فرود حکومت‌ها از دورۀ صفوی تا عصر ناصری چه تأثیری بر مناسبات حکومت و علمای شیعه گذاشت و واکنش دو طرف تحت تأثیر چه عواملی بود و به عبارت دیگر، تغییر حکومت‌ها چه تأثیری بر موقعیت و نقش علمای شیعه، به‌خصوص از منظر مناسبات با حاکمیت‌های افغان‌ها، افشاریه، زندیه تا اوایل قاجار گذاشت؟ این پرسش از آن بُعد اهمیت مضاعف می‌یابد که علمای شیعه از حکومت متعصب شیعی وارد یک دوره تسنن و یا بی‌توجهی نیز شدند. پژوهش با شیوۀ تبیین تاریخی سامان یافته و بر این فرض استوار است که مناسبات یکدست و همسانی میان علما و حکومت‌های صفویه، افغان‌ها، افشاریه، زندیه و قاجاریه مشاهده نمی‌شود و این روند تابع شرایط و اقتضائات تاریخی، ملاحظات و مسائل عصری است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که این مناسبات متغیر با ورود علمای شیعی به ایران و در نتیجه «همکاری» آنها با حکومت صفویه صورت‌بندی شد. در ادامه تحت تأثیر عواملی چند رویکردهای متعارض و جدی‌تری میان آنها رقم خورد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: علما، صفویه، افغان‌ها، افشاریه، زندیه، قاجاریه |
|
|
متن کامل [PDF 508 kb]
(182 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تاریخ تمدن اسلامی
دریافت: 1403/3/23 | ویرایش نهایی: 1403/12/13 | پذیرش: 1403/9/2 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1403/10/14 | انتشار: 1403/12/13 | انتشار الکترونیک: 1403/12/13
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
