[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
آمارنشریه::
مقالات در دست چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
..............
مقالات منتشر شده: 423
نرخ پذیرش: 45.8
نرخ رد: 54.2
میانگین داوری: 154 روز
میانگین انتشار: 172 روز
..
نماد اعتماد الکترونیک
..
نشانی:
نام صاحب امتیاز: سیدهادی حسینی خامنه
نشانی: تهران- خیابان ولیعصر (عج)- خیابان شهید عباسپور- خیابان برادران- کوچه شهروز شرقی- پلاک 9
تلفن: 88676861
دورنگار: 88676860
..
:: دوره 15، شماره 59 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام 1402 ) ::
جلد 15 شماره 59 صفحات 57-37 برگشت به فهرست نسخه ها
تأملی در بازخوانی نزاع اشکانی- ساسانی در کتاب‌های درسی ابتدایی دورۀ پهلوی اول (1304-1320ش)
شهناز حجتی نجف ابادی*
استادیار گروه تاریخ و ایرانشناسی دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه میبد، میبد، ایران ، hojati@meybod.ac.ir
چکیده:   (149 مشاهده)
در کتاب‌های درسی مقطع ابتدایی طی سال‌های 1304 تا 1320ش. روایتی از تاریخ اشکانیان در ایران صورت­بندی شده که دارای ابعاد گفتمانی و ایدئولوژیکیِ معناداری است. در این روایت، دانش­آموزان در معرض آفرینشِ روایتی از تاریخ باستانیِ ایران قرار می­گرفتند که در آن، برآمدنِ ساسانیان به مثابه غلبۀ نور بر تاریکی و ملی­گرایی بر بیگانه­پرستی بود. اشکانیان در این روایت، نه تنها ایرانی قلمداد نمی­شدند، بلکه نوعی غلبۀ روحِ غیرایرانی بر هویتِ ایرانی رخ داده بود که اینک به واسطۀ ظهور ساسانیان، خاتمه یافته و دوره­ای از رستگاریِ ملی آغاز شده بود.
پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که روایتِ غالب در متون مذکور، تحت تأثیر کدام زمینه­های گفتمانی و ایدئولوژیکی، تبدیل به روایتی ضدّ اشکانی شد و در نقطه مقابل آن، ساسانیان به ناجیان ایران از تاریکی و تباهی مشهور شدند؟ فرضیه این است که اقتضائاتِ ایدئولوژیکی، الزامات مشروعیت­بخش و همچنین تقویتِ نوعی حس ملی­گرایی در میان کودکان مقاطع پایه، سبب برآمدن روایتی شد که در آن انکار، تحقیر و تلاش برای فراموشی میراث اشکانیان، هستۀ کانونی آن شد
واژه‌های کلیدی: کتاب‌های درسی، تاریخ‌نگاری، اشکانیان، ساسانیان، پهلوی اول
متن کامل [PDF 802 kb]   (6 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تاریخ ایران/ تاریخ معاصر
دریافت: 1402/4/6 | ویرایش نهایی: 1403/2/8 | پذیرش: 1402/11/10 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1402/12/9 | انتشار: 1403/2/8 | انتشار الکترونیک: 1403/2/8
فهرست منابع
1. افسر، کرامت‌الله [بی‌تا]، پاسداری از آثار باستانی در عصر پهلوی، تهران: [بی‌نا].
2. بدایه الادب (1338ق)، برای دانش‌آموزان پایه اول و دوم ابتدایی، تهران: [بی‌نا].
3. بیگدلو، رضا (1398)، «کارکرد نهاد موزۀ ایران باستان در اندیشه دولت- ملت دوره پهلوی»، پژوهش‌های تاریخی، ش42، صص99-117. [DOI:10.22108/JHR.2019.116596.1697]
4. تاریخ ایران (برای تدریس در سال پنجم و ششم ابتدایی) (1309ش)، تهران: وزارت معارف.
5. سالنامه احصائیه (برنامه درسی ذکور و اناث ابتدایی) (1306ش)، تهران: وزارت معارف و اوقاف، مطبعه روشنایی.
6. سی و چهارمین جلسه شورای عالی معارف، 27 مهرماه 1304ش.
7. حامدی، زهرا (1395)، مبانی ایدئولوژی حاکمیت و تأثیر آن بر متون و مواد درسی در عصر پهلوی اول، تهران: نشر تاریخ ایران.
8. خلیق ‌رضوی، سید محسن [بی‌تا]، دستور املا؛ برای استفاده دانش‌آموزان دبستان‌ها و دبیرستان‌ها، تهران: چاپ مظاهری.
9. میرزا عبدالعظیم‌خان (1309ش)، فرائد الادب (در نظم و نثر؛ منتخب برای پایه چهارم ابتدایی)، تهران: مطبعه اخوان کتابچی.
10. ...................................... (1350ق)، فرائد الادب؛ ویژه پایه چهارم دبستان، تهران: مطبعه امید.
11. کارنامه اردشیر بابکان (1342) به اهتمام صادق هدایت، تهران: امیرکبیر.
12. کتاب دوم ابتدایی (1315ش)، تألیف شده از طرف وزارت معارف، تهران: [بی‌نا].
13. کتاب سوم ابتدایی (1316ش)، تألیف شده از طرف وزارت معارف، تهران: شرکت چاپخانه فرهنگ ایران.
14. کتاب چهارم ابتدایی (1310ش)، تألیف شده از طرف وزارت معارف، تهران: مطبعه روشنایی.
15. کتاب ششم ابتدایی پسران (1316ش)، تألیف شده از طرف وزارت معارف، تهران: شرکت مطبوعات.
16. فره‌وشی، علیمحمد (1341ق)، تاریخ مختصر ایران؛ مخصوص سال سوم و چهارم ابتدایی، تهران: کتابخانه ایران.
17. قریب، عبدالرحیم (1315)، املای قریب، تهران: [بی‌نا].
18. مصطفوی، محمدتقی (1326)، «تاریخچه موزه ایران باستان»، مجلۀ تعلیم ‌و تربیت، ش22، صص41-42.
19. میرزا ابوطالب‌خان (1341ق)، تاریخ مختصر عالم برای سال پنجم و ششم ابتدایی، تهران: کتابخانه سعادت.
20. هلوینگ، باربارا و پاتریسیا رحیمی‌پور (1395)، تاریخچه نیم قرن حضور باستان‌شناسان آلمانی در ایران، ترجمۀ حمید فهیمی، تهران: موزه ملی ایران.
21. Mirzā Abūl-Tālebḵān, Mirzā(1341), Tārīḵ-e Moḵtasar-e ālam For the fifth and sixth year of primary school, Tehrān: saādat i Lībrary.] In Persian[.
22. Afsar, Kerāmatullah (Nd), Protection of ancient works in the Pahlavi era, Tehrān: Bi‌na] In Persian[.
23. Bedayatuladab(1338) For first and second grade students, Tehrān: Bi‌na. ] In Persian[.
24. Bigdellu,Rezā, (2018), the function of the institution of the Museum of Ancient Iran in the idea of the nation-state of the Pahlavi period, Pažūhešhā-ye Tārīḵi, Issue42,pp.99-107.] In Persian[. [DOI:10.22108/JHR.2019.116596.1697]
25. Tārīḵ-e Iran To teach in the fifth and sixth year of primary school(1309), Tehrān: Vezārat-e Maāref. ] In Persian[.
26. Sāl name-ye Ehsāe-ye(Primary school curriculum for boys and girls)) 1306(), Tehrān: Vezārat-e Maāref va Oqāf, Rušanāe. ] In Persian[.
27. The 34th session of the Supreme Council of Education, October 27, 1304.] In Persian[.
28. Hāmedi, Zahrā (2016), the foundations of the ideology of sovereignty and its impact on texts and teaching materials in the first Pahlavi era, Tehrān: Našre Tārīḵ-e Iran. ] In Persian[.
29. Ḵaliq Razavi, Seyyed Mohsen(Nd), Spelling instructions, for the use of elementary and high school students, Tehrān, Čāpe Mazāherī. ] In Persian[.
30. Abdul azimḵān,Mirzā(1309), the first course of Fariduladab: in selected prose and poetry for the fourth grade of elementary school, Tehrān: Čāpe aḵavān-e Ketābchi. ] In Persian[.
31. Abdul azimḵān,Mirzā(1350), Fariduladab Especially for the fourth grade of primary school, Tehrān: Čāpe Omid. ] in persian[
32. Ḵārnāme-ye Ardešir-e Bābakān (1342), by Sādeq Hedāyat, Tehrān: Amīr Kabīr. ] In Persian[.
33. The second elementary book (1315), compiled by the Ministry of Education(Vezārat-e Maāref) Tehrān: Bi‌na. ] In Persian[.
34. The third elementary book (1316), compiled by the Ministry of Education(Vezārat-e Maāref) Tehrān: Čāpḵāne-ye Farhange Iran Company. ] In Persian[.
35. The fourth elementary book (1310), compiled by the Ministry of Education, (Vezārat-e Maāref) Tehrān: : Čāpe Rušanāee. ] In Persian[.
36. The sixth elementary school book for boys (1316), compiled by the Ministry of Education(Vezārat-e Maāref) Tehrān: Matbuāt Company. ] In Persian[.
37. Faravašī, Alī Moḥammad(1341), A brief history of Iran: for the third and fourth year of elementary school, Tehrān: Iran Library. ] In Persian[.
38. Qarib, Abū- Al-rahim(1315), Qarib spelling, Tehrān: Bi‌na. ] In Persian[.
39. Mustafavi, Moḥammad Taqī (1326), History of the Museum of Ancient Iran, Tʻalim va Tarbiyatو Issue22,pp41-42. ] In Persian[.
40. Helving, Bārbārā and Pātriciā Rahimipoor (2015), The history of half a century of presence of German archaeologists in Iran, Translated by Hamid Fahimi, Tehrān: Mūze-ye Meli Iran.] In Persian[.
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Hojati najafabadi S. A Contemplation on the Reinterpretation of the Parthian-Sasanian Conflict in the Elementary Textbooks of Pahlavi I Era (1925-1941). مطالعات تاریخ اسلام 2024; 15 (59) :37-57
URL: http://journal.pte.ac.ir/article-1-1067-fa.html

حجتی نجف ابادی شهناز. تأملی در بازخوانی نزاع اشکانی- ساسانی در کتاب‌های درسی ابتدایی دورۀ پهلوی اول (1304-1320ش). فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام. 1402; 15 (59) :37-57

URL: http://journal.pte.ac.ir/article-1-1067-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 15، شماره 59 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام 1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهشكده تاريخ اسلام، فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam
Persian site map - English site map - Created in 0.06 seconds with 43 queries by YEKTAWEB 4645