منابع اسماعیلی و ضد اسماعیلی در نحوهی ترسیم «داعیان» اسماعیلی، سخت متفاوت هستند. از نظر نویسندگان اسماعیلی، داعیان مؤمنانی نجیب، مهربان و متدین بودند که پیام واقعی اسلام را تبلیغ میکردند، در حالی که از نگاه بدخواهان، شرورانی شوم و بیوجدان بودند. بااینحال، همه در یک ویژگی اتفاق نظر داشتند: داعیان عموماً با احتیاط و ناشناس و به دور از چشم کنجکاو مقامات متخاصم فعالیت میکردند. بنابراین، شعر قرن یازدهم / هفدهم خالو محمود علی اسماعیلی که در این مقاله ویرایش و تحلیل شده است، موردی نادر است. شاعر در دورهای که تقریباً چیزی از اسماعیلیان نمیدانیم، اشخاص برجستهی جماعت اسماعیلی را در مکانهایی پراکنده در سراسر خراسان، قهستان، بدخشان، عراق، ترکستان و هندوستان برمیشمارد. در این مقاله به نسخ خطی موجود شعر و عروض آن پرداخته شده است. در ادامه با ارائهی تصحیح انتقادی اثر، عناصری در شعر که انعکاس گونهی ادبی «دعای تقرب» است، مورد بحث قرار میگیرند و نیز آنچه را که میتوانیم درباب خود شاعر استنباط کنیم، تحلیل میکنند.
Virani S N, Kardan S. The Scent of the Scarlet Pimpernels: Ismaili Leaders of the 11 th 17 th Century.. مطالعات تاریخ اسلام 2022; 14 (55) URL: http://journal.pte.ac.ir/article-1-970-fa.html
ویرانی شفیق نزارعلی، کاردان صدیقه. عطر رازیانه های سرخ: رهبران اسماعیلی در قرن 11 ق / 17 م. فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام 1401; 14 (55)