|
جریان‌شناسی سیره‌پژوهی درغرب؛
با تأکید بر مطالعات درباب اعتبار و وثاقت حدیث در سنت اسلامی
|
محمد حسین رفیعی*   |
| مذاهب اسلامی، گروه تاریخ ، Rafieemh@gmail.com |
|
|
چکیده: (2346 مشاهده) |
تاریخ تلاش‌های غربیان برای شناخت اسلام و سیره پیامبر(ص) به سده نهم میلادی باز می‌گردد. اما پژوهش‌های جدی آن‌ها که در بستره مطالعات آکادمیک و علمی صورت گرفت، از نیمه دوم سده نوزدهم میلادی آغاز شد. از همان ابتدا دو رویکرد معارض در مقابل هم شکل گرفته و تا زمان حاضر نیز ادامه پیدا کرده است: 1. رویکرد افراطی مستشرقانی که با سردمداری لامنس و کایتانی، به کلی نافی ارزشمندی میراث تاریخی و حدیثی اسلامی در بررسی تاریخ قرآن، سیره و صدر اسلام بوده‌اند و2. رویکرد معتدلانه افرادی چون نولدکه و بکر که در کنار اذعان به وجود هسته حقیقی و تاریخی موجود در این روایات، همّ خود را بر زدودن حواشی غیر قابل اعتنا از این منابع مصروف داشتند. این دو جریان با حضور اسلام‌پژوهان سرشناسی چون گلدتسیهر، شاخت و مونتگمری وات به دهه‌های پایانی سده بیستم رسید. در این دوره مکتب سیره پژوهی «شکاکیت افراطی» توسط آراء وَنزبرُوبسط یافت و در آستانه سده بیست و یک میلادی، پژوهش مشترک کرون و کوک آن‌را به اوج خود رساند. در سویه مقابل افرادی همچون وات، سرجنت و قسطر به دنبال شناخت سازوکاری معتدل و علمی برای تمییز هسته اصلی و تاریخی روایات سیره نبوی بودند. هریک از این پژوهشگران، تحلیل خاصی از روند تحریف، تلخیص یا تبدیل روایات سیره نبوی را مطرح کردند و ساز وکار مختص به خود را درباب تمیز مجعولات از حقایق تاریخی ارائه کردند. اگرچه دستاوردهای باستان‌شناسی جدید، - نظیر یافته‌های صحرای نگب در جنوب فلسطین- بسیاری از مدعیات شکاکان افراطی را باطل کرده، اما هم‌اکنون نیز مطالعات سیره‌پژوهی در غرب را می‌توان به دو گروه عمده سنت‌گرایان خوش‌بین به سیره نبوی و شکاکان قائل به عدم وجود هسته تاریخی برای روایات سیره نبوی تقسیم کرد. هدف این مقاله، علاوه بر ارائه گزارشی دقیق و جامع از روند شکل‌گیری و تثبیت آراء این دو مکتب پژوهشی معارض، ارائه تحلیل و داوری علمی نسبت به مواضع و روش‌شناسی این دو مکتب است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: سیره نبوی، مستشرقان، سیره‌پژوهی در غرب، شکاکیت افراطی |
|
|
متن کامل [PDF 390 kb]
(1197 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي تاریخ اسلام
دریافت: 1396/6/23 | پذیرش: 1396/6/23 | انتشار: 1396/6/23 | انتشار الکترونیک: 1396/6/23
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
