|
انسان مختار، انسان کاسب،؟! بررسی اندیشه مقریزی در تاریخنگاری
تقابل یا تطابق دیدگاه کلامی بر اندیشه تاریخی؟ بررسی موردی تقی الدین علی مقریزی
|
زهرا روح الهی امیری*   ، محسن الویری |
| دانشگاه باقرالعلوم ، z.rooholahiamiri@yahoo.com |
|
|
چکیده: (1760 مشاهده) |
چگونگی کنشگری انسان در کنار قانون‌های فراگیر تاریخی از جمله موضوعاتی است که ذهن نظریهپردازان تاریخ را به خود مشغول داشته است. با توجه به مکتبهای گوناگون کلامی و مذهبهای مختلف فقهی در جهان اسلام، این موضوع شایسته بررسی است که مورخان مسلمان باورمند به سنت‌های الهی که اغلب به یکی از این مکتبها و مذهبها گرایش و یا انتساب داشته دیدگاه خود در باره مسأله جبر و اختیار را چگونه با تحلیل و تبیین رویدادهای تاریخی پیوند زده و کارگردانی خداوند در تاریخ را چگونه با بازیگری انسان همراه ساختهاند. این نوشتار میکوشد دیدگاه ابوالعباس تقیالدین مقریزی (845 ق.) مورخ پرآوازه شافعی مذهب و اشعری مسلکِ عصر ممالیک را در این زمینه با روشی وصفی تحلیلی و از طریق استخراج دادههای مرتبط در آثار او و سنجش آنها با رویکرد کلامی وی مورد بررسی قرار دهد. یافتههای این پژوهش ، حکایتگر آن است که مقریزی ، علیرغم تمایلات جبرگرایانه و اعتقاد به نظریه کسب اشعری در تاریخنگاری خود به متون دینی متمایل به اختیار و آزادی انسان و نقش فعال او در رویدادهای تاریخی استناد نموده است.
کلیدواژه ها: مقریزی، تاریخنگاری اسلامی، سنت‌های الهی، قانون‌های فراگیر تاریخی، جبر تاریخی
|
|
| واژه‌های کلیدی: مقریزی، تاریخنگاری اسلامی، سنت‌های الهی، قانون‌های فراگیر تاریخی، جبر تاریخی |
|
|
متن کامل [PDF 374 kb]
(594 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي تاریخ اسلام
دریافت: 1396/6/4 | ویرایش نهایی: 1398/4/20 | پذیرش: 1397/1/14 | انتشار: 1398/4/20 | انتشار الکترونیک: 1398/4/20
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
