[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
آمارنشریه::
مقالات در دست چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
..............
مقالات منتشر شده: 446
نرخ پذیرش: 45.3
نرخ رد: 54.7
میانگین داوری: 149 روز
میانگین انتشار: 163 روز
..
نماد اعتماد الکترونیک
..
نشانی:
نام صاحب امتیاز: سیدهادی حسینی خامنه
نشانی: تهران- خیابان ولیعصر (عج)- خیابان شهید عباسپور- خیابان برادران- کوچه شهروز شرقی- پلاک 9
تلفن: 88676861
دورنگار: 88676860
..
:: دوره 16، شماره 63 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام 1403 ) ::
جلد 16 شماره 63 صفحات 142-119 برگشت به فهرست نسخه ها
زمینه‌ها و عوامل مؤثر بر شکل‌گیری و تداوم حکومت علی‌بن محمد صلیحی در یمن (حک: ۴3۹- ۴5۹)
محمدتقی سازندگی*
استادیار، موسسه آموزش عالی دارالحکمه، دکترای تخصصی تاریخ و تمدن اسلامی، قم، ایران. ، mt.sazandefi92@gmail.com
چکیده:   (560 مشاهده)
حکومت صُلَیحیان در یمن، تأسیس‌شده توسط علی‌بن محمد صلیحی در قرن پنجم قمری، به مدت یک قرن بر این سرزمین حکم راند. در این مقاله به بررسی زمینه‌ها و عواملی پرداخته شده است که زمینه‌ساز شکل‌گیری و گسترش این حکومت شیعی اسماعیلی در یمن شد. پرسش اصلی این پژوهش آن است که چه عواملی در شکل‌گیری حکومت صلیحی در یمن نقش داشت؟ هدف از این تحقیق، بررسی عواملی است که زمینه‌ساز قدرت‌گیری صلیحی و تأسیس حکومت او در یمن در قرن پنجم قمری شد. این پژوهش با استفاده از رویکرد توصیفی- تحلیلی و بررسی منابع کهن تاریخی به صورت کتابخانه‌ای انجام شده است. اتکای صلیحی به ضعف زیدیه و ناتوانی اهل ‌سنت در یمن، در کنار سیاست‌های کارآمد او، از جمله تسامح و مردم‌داری، استفاده از نیروهای وفادار، برقراری روابط حسنه با فاطمیان مصر، احداث دژهای تسخیرناپذیر و اتخاذ تدابیر جنگی هوشمندانه، زمینه‌ساز تأسیس حکومت صلیحیان و فرمانروایی بیست سالۀ او بر این سرزمین شد.
 
شماره‌ی مقاله: 5
واژه‌های کلیدی: صُلیحیان، یمن، علی‌بن محمد صلیحی، تشیع اسماعیلی، زیدیه، فاطمیان مصر
متن کامل [PDF 682 kb]   (89 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تاریخ اسلام/ عباسیان
دریافت: 1403/9/22 | ویرایش نهایی: 1404/3/22 | پذیرش: 1403/12/1 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1404/1/8 | انتشار: 1404/3/10 | انتشار الکترونیک: 1404/3/10
فهرست منابع
1. ابن‌حائک همدانی، حسن‌بن احمدبن يعقوب (۱۴۰۳)، صفة جزیرة العرب، صنعا: چاپ محمدبن على أكوع.
2. ابن‌خلدون، ابوزید عبدالرحمان‌بن محمد (۱۹۸۵)، العبر و ديوان المبتدا و الخبر، ج۳، ۴، بیروت: دار الفکر.
3. ابن‌دیبع، أبی‌الضيا عبدالرحمن‌بن علی الشيبانی الزبيدی (۱۴۰۹)، قرة العيون فی اخبار اليمن الميمون، تحقیق محمد الأكوع، ج۱، قاهره: مطبعة السلفيه.
4. ابن‌فند، محمدبن علی‌بن يونس‌بن علی الزحيف الصعدی (۱۴۲۳)، مآثر الابرار فى تفصیل مجملات جواهر الاخبار، ج۲، عمان: چاپ عبدالسلام عباس وجیه و خالد قاسم محمد متوكل.
5. ابن‌قاسم، يحيی‌بن حسین (۱۳۸۸)، غاية الامانی فی اخبار القطر الیمانی، تحقیق سعيد عبدالفتاح عاشور و محمد مصطفی زياده، ج۱، قاهره: [بی‌نا].
6. ابن‌مجاور، ابوالفتح نجم‌الدين يوسف‌بن يعقوب‌ (۱۹۹۶)، تاريخ المستبصر، تحقیق ممدوح حسن محمّد، ج۱، قاهره: مكتبة الثقافة الدينية.
7. ابوالفداء، عمادالدین اسماعیل‌بن علی‌ (۱۴۱۷)، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، بیروت: دار الکتب العلمية.
8. ابن‌تغری بردی، جمال‌الدين يوسف (۱۳۹۲). النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، ج۴، ۵، قاهره: المؤسسة المصرية العامة.
9. باسورث، کلیفورد ادموند (۱۳۸۱)، سلسله‌های اسلامی جدید، ترجمه فریدون بدره‌ای، ج۱، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
10. ترسیسی‌، عدنان‌ (۱۴۱۰)، بلاد سبأ و حضارات‌ العرب‌ الاولى، ج۱، بیروت‌: [بی‌نا].
11. ثور، عبداللّه (۱۹۸۵)؛ هذه هی‌ الیمن: الارض و الانسان و التاریخ، ج۱، بیروت: [بی‌نا].
12. جان‌احمدی، فاطمه (۱۳۸۵)، «داعیان حکومتگر صلیحی در یمن»، نشریه علوم انسانی دانشگاه الزهراء(س)، ش59، صص6-33.
13. جندی، محمدبن يوسف‌بن یعقوب (۱۹۸۳)، السلوک في طبقة العلماء و الملوک، تحقیق محمد‌بن علی الاكوع، صنعا: مکتبة الارشاد.
14. حداد، محمد يحيی (۱968)، تاريخ اليمن السياسی، قاهره: دار وهدان.
15. حمادی، محمدبن مالک (۱۹۸۶)، كشف اسرار الباطنية، تحقیق زنيهم، قاهره: دار الصحوه.
16. دفتری، فرهاد (۱۳۸۶)، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران: فرزان روز.
17. ربعی، مفرج‌بن احمد (۱۹۹۳)، سيرة الأميرین الجليلین الشريفین الفاضلین القاسم و محمدبن جعفر، تحقیق رضوان السيد، عبدالغنی محمود، بیروت: دار المنتخب العربی.
18. زباره، محمدبن محمد [بی‌تا]، تاریخ الائمة الزیدية في الیمن حتی العصر الحدیث، قاهره: مکتبة الثقافة الدينية.
19. زِرِکْلی، خیرالدین (۱۹۸۹)، الاعلام، ج۱، ۳، بیروت: دار العلم للملایین.
20. سیاغی، حسین احمد (۱۹۸۰)، معالم الآثار اليمنية، صنعا: [بی‌نا].
21. العش، محمد ابوالفرج (۱۹۸۱)، «المسكوكات فی‌ الحضارة الاسلاميه»، مجلة الاكليل اليمنيه، صنعا: وزارة الاعلام.
22. عماره یمنی، أبي‌الحسن علی‌بن زيدان‌ (۱۹۷۶). تاریخ الیمن، تحیق محمد الأكوع، قاهره: مطبعة السعادة.
23. فهمی، عبدالرحمن (۲۰۲۱)، النقود العربية ماضيها و حاضرها، [بی‌جا]: مؤسسة وكالة الصحافة العربية.
24. قرشی‌، ادریس‌ عمادالدین (۱۴۱۶)، عیون‌ الاخبار و فنون‌ الأثار فی‌ فضائل‌ الائمة الاطهار، ج۷، بیروت: دارالأندلس.
25. لحجی، مسلم‌بن محمدبن جعفربن الحسن [بی‌تا]، تاريخ مسلم لحجی، صنعا: مؤسسة الإمام زيدبن علی.
26. لین پل، استانلی (۱۳۸۹)، طبقات السلاطین، ترجمۀ عباس اقبال آشتیانی‌، تهران: دنیای کتاب.
27. محمود، حسن سليمان (۱۹۶۹)، تاريخ اليمن السياسی فی ‌العصر الاسلامی، بغداد: مطبعة دار الجاحظ.
28. مطاع، احمدبن احمدبن محمد (۱۹۸۶)، تاريخ اليمن الاسلامی، تحقیق عبدالله محمد الحبشی، بیروت: دار التنویر.
29. مقحفی، ابراهیم احمد (۱۹۸۵)، معجم المُدن و القبائل اليمنية، ج۱، ۲، صنعا: منشورات دار الحکمة.
30. مقدسی، شمس‌الدین ابوعبدالله بشاری (۱۳۶۱)، احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، ترجمۀ علینقی منزوی، تهران: کومش.
31. مقریزی، تقی‌الدین احمدبن علی (۱۹۷۷)، اتعاظ الحنفاء بأخبار الأئمة الفاطميين الخلفاء، تحقیق محمد حلمی، قاهره: مطابع الهرام التجاریه.
32. همدانی، حسین‌بن فیض‌الله (۱۹۵۵)، الصلیحیون و حرکة الفاطمية فی ‌الیمن، تحقیق حسن سلیمان محمود جهنی، قاهره: چاپ الرساله.
33. یمانی، تاج‌الدين عبدالباقى‌بن عبدالمجيد (۱۹۸۸)، بهجة الزمن فی تاريخ اليمن، بیروت: دار الفكر المعاصر.
34. List of Sources with English Hnadwriting
35. Abū al-Fidāʾ, ʿImād al-Dīn Ismāʿīl ibn ʿAlī (1417 AH), al-Mukhtaṣar fī Akhbār al-Bashar, Vol. 2, Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyyah. [In Arabic]
36. al-ʿIsh, Muḥammad Abū al-Faraj (1981), "al-Maskūkāt fī al-Ḥaḍārah al-Islāmiyyah," Majallat al-Aklīl al-Yamaniyyah, Ṣanʿāʾ: Wizārat al-Iʿlām. [In Arabic]
37. Bosworth, Clifford Edmund (1381 AH), Silsilah-hā-yi Islāmī-yi Jadīd, trans. Fereydoun Badraʾi, Vol. 1, Tehran: Markaz-e Bāzshenāsī-ye Islām wa Īrān. [In Persian]
38. Daftary, Farhād (1386 AH), Tārīkh wa ʿAqāʾid-i Ismāʿīliyyah, trans. Fereydoun Badraʾi, Tehran: Farzān Rūz. [In Persian]
39. Fahmī, ʿAbd al-Raḥmān (2021), al-Nuqūd al-ʿArabiyyah: Māḍīhā wa Ḥāḍiruhā, [n.p.]: Muʾassasat Wikālat al-Ṣaḥāfah al-ʿArabiyyah. [In Arabic]
40. Ḥaddād, Muḥammad Yaḥyā (1968), Tārīkh al-Yaman al-Siyāsī, Cairo: Dār Wahdān. [In Arabic]
41. Hamdānī, Ḥusayn ibn Fayḍ Allāh (1955), al-Ṣulayḥiyyūn wa Ḥarakat al-Fāṭimiyyah fī al-Yaman, ed. Ḥasan Sulaymān Maḥmūd Jahnī, Cairo: Al-Risālah Press. [In Arabic]
42. Ḥammādī, Muḥammad ibn Mālik (1986), Kashf Asrār al-Bāṭiniyyah, ed. Zunayhim, Cairo: Dār al-Ṣaḥwah. [In Arabic]
43. Ibn Daybaʿ, Abū al-Ḍiyāʾ ʿAbd al-Raḥmān ibn ʿAlī al-Shaybānī al-Zabīdī (1409 AH), Qurrat al-ʿUyūn fī Akhbār al-Yaman al-Mīmūn, ed. Muḥammad al-Akwāʿ, Vol. 1, Cairo: Maṭbaʿat al-Salafiyyah. [In Arabic]
44. Ibn Fund, Muḥammad ibn ʿAlī ibn Yūnus ibn ʿAlī al-Zaḥīf al-Ṣaʿdī (1423 AH), Maʾāthir al-Abrār fī Tafṣīl Mujmalāt Jawāhir al-Akhbār, Vol. 2, ʿAmmān: Edited by ʿAbd al-Salām ʿAbbās Wajīh and Khālid Qāsim Muḥammad Mutawakkil. [In Arabic]
45. Ibn Hāʾik al-Hamdānī, Ḥasan ibn Aḥmad ibn Yaʿqūb (1403 AH), Ṣifat Jazīrat al-ʿArab, Ṣanʿāʾ: Edited by Muḥammad ibn ʿAlī al-Akwāʿ. [In Arabic]
46. Ibn Khaldūn, Abū Zayd ʿAbd al-Raḥmān ibn Muḥammad (1985), al-ʿIbar wa Dīwān al-Mubtadaʾ wa al-Khabar, Vols. 3-4, Beirut: Dār al-Fikr. [In Arabic]
47. Ibn Mujāwir, Abū al-Fatḥ Najm al-Dīn Yūsuf ibn Yaʿqūb (1996), Tārīkh al-Mustabṣir, ed. Mamdūḥ Ḥasan Muḥammad, Vol. 1, Cairo: Maktabat al-Thaqāfah al-Dīnīyah. [In Arabic]
48. Ibn Qāsim, Yaḥyā ibn Ḥusayn (1388 AH), Ghāyat al-Amānī fī Akhbār al-Qaṭr al-Yamānī, ed. Saʿīd ʿAbd al-Fattāḥ ʿĀshūr and Muḥammad Muṣṭafā Ziyādah, Vol. 1, Cairo: [n.p.]. [In Arabic]
49. Ibn Taghrībirdī, Jamāl al-Dīn Yūsuf (1392 AH), al-Nujūm al-Zāhirah fī Mulūk Miṣr wa al-Qāhirah, Vols. 4-5, Cairo: al-Muʾassasah al-Miṣriyyah al-ʿĀmmah. [In Arabic]
50. Jān-Aḥmadī, Fāṭimah (1385 AH), "Dāʿiyān-i Ḥukūmatgar Ṣulayḥī dar Yaman," Nashriyyah-yi ʿUlūm-i Insānī-yi Dānishgāh al-Zahrāʾ (S), No. 59, pp. 6-33. [In Persian]
51. Jundī, Muḥammad ibn Yūsuf ibn Yaʿqūb (1983), al-Sulūk fī Ṭabaqāt al-ʿUlamāʾ wa al-Mulūk, ed. Muḥammad ibn ʿAlī al-Akwāʿ, Ṣanʿāʾ: Maktabat al-Irshād. [In Arabic]
52. Laḥjī, Muslim ibn Muḥammad ibn Jaʿfar ibn al-Ḥasan [n.d.], Tārīkh Muslim Laḥjī, Ṣanʿāʾ: Muʾassasat al-Imām Zayd ibn ʿAlī. [In Arabic]
53. Lane-Poole, Stanley (1389 AH), Ṭabaqāt al-Salāṭīn, trans. ʿAbbās Iqbāl Āshtiyānī, Tehran: Dunyā-yi Kitāb. [In Persian]
54. Maḥmūd, Ḥasan Sulaymān (1969), Tārīkh al-Yaman al-Siyāsī fī al-ʿAṣr al-Islāmī, Baghdad: Maṭbaʿat Dār al-Jāḥiẓ. [In Arabic]
55. Maqdisī, Shams al-Dīn Abū ʿAbd Allāh Bashshārī (1361 AH), Aḥsan al-Taqāsīm fī Maʿrifat al-Aqālīm, trans. ʿAlī Naqī Munzavī, Tehran: Kūmish. [In Persian]
56. Maqḥafī, Ibrāhīm Aḥmad (1985), Muʿjam al-Mudun wa al-Qabāʾil al-Yamaniyyah, Vols. 1-2, Ṣanʿāʾ: Manshūrāt Dār al-Ḥikmah. [In Arabic]
57. Maqrīzī, Taqī al-Dīn Aḥmad ibn ʿAlī (1977), Ittiʿāẓ al-Ḥunafāʾ bi-Akhbār al-Aʾimmah al-Fāṭimiyyīn al-Khulafāʾ, ed. Muḥammad Ḥilmī, Cairo: Maṭābiʿ al-Harām al-Tijārīyah. [In Arabic]
58. Muṭāʿ, Aḥmad ibn Aḥmad ibn Muḥammad (1986), Tārīkh al-Yaman al-Islāmī, ed. ʿAbd Allāh Muḥammad al-Ḥabshī, Beirut: Dār al-Tanwīr. [In Arabic]
59. Qurashī, Idrīs ʿImād al-Dīn (1416 AH), ʿUyūn al-Akhbār wa Funūn al-Āthār fī Faḍāʾil al-Aʾimmah al-Aṭhār, Vol. 7, Beirut: Edited by Muṣṭafā Ghālib. [In Arabic]
60. Rabiʿī, Mufarriḥ ibn Aḥmad (1993), Sīrat al-Amīrayn al-Jalīlayn al-Sharīfayn al-Fāḍilayn al-Qāsim wa Muḥammad ibn Jaʿfar, ed. Riḍwān al-Sayyid and ʿAbd al-Ghanī Maḥmūd, Beirut: Dār al-Muntakhab al-ʿArabī. [In Arabic]
61. Sayyāghī, Ḥusayn Aḥmad (1980), Maʿālim al-Āthār al-Yamaniyyah, Ṣanʿāʾ: [n.p.]. [In Arabic]
62. Tarsīsī, ʿAdnān (1410 AH), Bilād Sabaʾ wa Ḥaḍārāt al-ʿArab al-Ūlā, Vol. 1, Beirut: [n.p.]. [In Arabic]
63. Thawr, ʿAbd Allāh (1985), Hādhihi Hiya al-Yaman: al-Arḍ wa al-Insān wa al-Tārīkh, Vol. 1, Beirut: [n.p.]. [In Arabic]
64. ʿUmārah al-Yamanī, Abū al-Ḥasan ʿAlī ibn Zaydān (1976), Tārīkh al-Yaman, ed. Muḥammad al-Akwāʿ, Cairo: Maṭbaʿat al-Saʿādah. [In Arabic]
65. Yamānī, Tāj al-Dīn ʿAbd al-Bāqī ibn ʿAbd al-Majīd (1988), Bahjat al-Zaman fī Tārīkh al-Yaman, Beirut: Dār al-Fikr al-Muʿāṣir. [In Arabic]
66. Zabarah, Muḥammad ibn Muḥammad [n.d.], Tārīkh al-Aʾimmah al-Zaydiyyah fī al-Yaman ḥattā al-ʿAṣr al-Ḥadīth, Cairo: Maktabat al-Thaqāfah al-Dīnīyah. [In Arabic]
67. Ziriklī, Khayr al-Dīn (1989), al-Aʿlām, Vols. 1, 3, Beirut: Dār al-ʿIlm li al-Malāyīn. [In Arabic]
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

sazandegi M T. The Background and Influential Factors in Formation and Continuation of the Rule of ʿAlī ibn Muḥammad al-Ṣulayḥī in Yemen (r. 439-459 AH). مطالعات تاریخ اسلام 2024; 16 (63) : 5
URL: http://journal.pte.ac.ir/article-1-1201-fa.html

سازندگی محمدتقی. زمینه‌ها و عوامل مؤثر بر شکل‌گیری و تداوم حکومت علی‌بن محمد صلیحی در یمن (حک: ۴3۹- ۴5۹). فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام. 1403; 16 (63) :119-142

URL: http://journal.pte.ac.ir/article-1-1201-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 16، شماره 63 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام 1403 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهشكده تاريخ اسلام، فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam
Persian site map - English site map - Created in 0.07 seconds with 43 queries by YEKTAWEB 4713