[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
آمارنشریه::
مقالات در دست چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
..............
مقالات منتشر شده: 446
نرخ پذیرش: 45.3
نرخ رد: 54.7
میانگین داوری: 149 روز
میانگین انتشار: 163 روز
..
نماد اعتماد الکترونیک
..
نشانی:
نام صاحب امتیاز: سیدهادی حسینی خامنه
نشانی: تهران- خیابان ولیعصر (عج)- خیابان شهید عباسپور- خیابان برادران- کوچه شهروز شرقی- پلاک 9
تلفن: 88676861
دورنگار: 88676860
..
:: دوره 16، شماره 63 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام 1403 ) ::
جلد 16 شماره 63 صفحات 167-143 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی عوامل شکل‌گیری مبارزات ضدّ استعماری شیعیان سواحل جنوبی خلیج‌فارس (907-980ق) با تکیه بر نظریۀ محرومیت نسبی
فرشید لاری منفرد ، محمدعلی چلونگر* ، علی اکبر عباسی
استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران ، m.chelongar@ltr.ui.ac.ir
چکیده:   (924 مشاهده)
کرانه‌های جنوبی خلیج‌فارس منطقه‌ای مهم و راهبردی از نظر سیاسی، نظامی و اقتصادی است. همین امر موجب توجه دولت‌های استعمارگر غربی به‌ویژه پرتغالی‌ها برای تسلط بر مراکز و بنادر تجاری آن شد؛ به‌طوری که با آغاز قرن دهم قمری، استعمارگران به راحتی بر بسیاری از این مناطق تسلط پیدا کردند. با این همه، مردمان این نواحی - به‌ویژه شیعیان- در برابر حضور قدرت‌های خارجی ساکت ننشستند و قیام‌های متعددی را علیه آنان برپا کردند.
این تحقیق در پی آن است تا با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای، به بررسی شکل‌گیری مبارزات ضدّ استعماری شیعیان سواحل جنوبی خلیج‌فارس از منظر نظریۀ محرومیت نسبی تد رابرت‌گر بپردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عواملی چون تضعیف حیات اقتصادی و تجاری شیعیان، ظلم و رفتارهای خشونت‌آمیز استعمارگران، آشوب و نبود امنیت اجتماعی و همچنین تضعیف ارزش‌های دینی، در شکل‌گیری مبارزات ضدّ استعماری شیعیان نقش اساسی داشته است.
 
شماره‌ی مقاله: 6
واژه‌های کلیدی: شیعیان، خلیج‌فارس، استعمار، محرومیت نسبی، سواحل جنوبی
متن کامل [PDF 755 kb]   (101 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي تاریخ اسلام
دریافت: 1403/3/28 | ویرایش نهایی: 1404/3/22 | پذیرش: 1403/8/4 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1403/10/14 | انتشار: 1404/3/10 | انتشار الکترونیک: 1404/3/10
فهرست منابع
1. Get persistent links for your reference list or bibliography. Copy and paste the list, we’ll match with our metadata and return the links. Members may also deposit reference lists here too. الهی، همایون (1396)، خلیج‌فارس و مسائل آن، تهران: قومس.
2. انیس، محمد (1993)، الدولة العثمانية و الشرق العربی 1914-1514، قاهره: مکتبة الانجلو المصریه.
3. بحرانی، یوسف‌بن احمد (2009)، لولوة البحرین، منامه: مکتبة الفخراوی.
4. تیلی، چارلز (1388)، از بسیج تا انقلاب، ترجمۀ علی مرشدی‌زاده، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
5. جان‌نثار، حمید، سید عباس هاشمی و فاطمه کربلایی احمد (تابستان 1394)، «بررسی کارآمدی تئوری محدودیت نسبی تدگر در تحلیل پدیدۀ تروریسم در خاورمیانه»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، دوره هفتم، ش23، صص97-115.
6. حمدانی، طارق نافع (2010)، البحرین فی کتابات الرحالة الاروبیون 1914-1517، بیروت: بیت الوراق.
7. حمدی، صبری فالح (2007)، اضواء علی تاریخ البحرین الحدیث، لندن: دارالحکمة.
8. خوری، فؤاد (2014)، القبیله و الدولة فی البحرین، بیروت: معهد الاسماء العربی.
9. دروره، علی ابراهیم (2002)، تاریخ الاحتلال البرتغالی للقطیف 1521-1572، ابوظبی: المجمع الثقافی.
10. رحمتی، محمدکاظم (1401)، مقدمه‌ای بر تاریخ تشیع در بحرین قدیم، قم: دار زین‌العابدین.
11. سام دلیری، کاظم (زمستان 1382)، «سنجش محرومیت نسبی در نظریه تد رابرت گر»، فصلنامه مطالعات راهبردی، س6، ش4، صص813-826. https://quarterly.risstudies.org/article_1035.html
12. سیوری، راجر (1377)، خلیج‌فارس از دوران باستان تا اواخر قرن 18 میلادی، ترجمه حسن زنگنه، تهران: همسایه.
13. شرفاء، محمدعلی (1994)، الحياة الاقتصادية فی المنطقة الشرقية من المملکة العربية السعودية، الجزء الاول، الدمام: شرفاء.
14. صانعی، مرتضی (پاییز 1390)، «تبشیر مسیحی؛ خروج از سنت و سیره حضرت عیسی(ع)»، فصلنامه معرفت ادیان، س2، ش4، صص71-91. https://marefateadyan.nashriyat.ir/node/83
15. طلوعی، محمود (1367)، نبرد قدرتها در خلیج‌فارس، تهران: پیک ترجمه و نشر.
16. عبدالله، محمد احمد و بشیر زین‌العابدین (2009)، تاریخ البحرین الحدیث 2002-1500، بحرین: مرکز الدراسات العربیه.
17. عصفور بحرانی، محمدعلی (1422)، الذخائر فی جغرافیا الجزائر و البنادر، تحقیق الشیخ محمد بن عیسی آل مکیاس، قم: منشورات مطبعه علمیه.
18. علیخانی، فاطمه (1398)، شیعیان بحرین و احساء: از سقوط عباسیان تا سقوط عثمانیان، قم: شیعه‌شناسی.
19. فولر، گراهام و رند رحیم فرانکه (1384)، شیعیان عرب مسلمانان فراموش شده، ترجمة خدیجه تبریزی، قم: شیعه‌شناسی.
20. قاسمیان، سلمان (تابستان 1401)، «بررسی تأثیرات اجتماعی و اقتصادی ظهور استعمار بر شیعیان سواحل جنوبی خلیج‌فارس در عصر صفوی سده 10 و 11 هجری»، فصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، س13، ، ش47، صص81-110. https://tarikh.maaref.ac.ir/article-1-1638-fa.html
21. کورشون، زکریا و محمد موسی القرینی (1426)، سواحل نجد الاحساء فی الارشیف العثمانی، بیروت: الدار العربية للموسوعات.
22. گر، تد رابرت (1388)، چرا انسان‌ها شورش می‌کنند، ترجمه علی مرشدی‌زاده، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
23. .................... (1398)، شورش سیاسی؛ علل، نتایج و بدیل‌ها، ترجمۀ سعید صادقی جقه، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
24. گلدستون، جک (1398)، دیباچه‌ای بر انقلاب‌ها، ترجمۀ خرم بقایی، تهران: اندیشه احسان.
25. مجلسی، محمدباقر (1983)، بحارالانوار، تصحیح محمدباقر محمودی، ج 13، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
26. مدن، یوسف (2015)، قری البحرین الثلاثمائة و الستون بین الحقیقه و الوهم، بیروت: مرکز اوال للدراسات و التوثیق.
27. مسلم، محمد سعید (1962)، ساحل الذهب الاسود، بیروت: دار مکتبة الحياة.
28. مشيخص، الشيخ عبد العظيم (2002)، القطيف و ملحقاتها، ج1، بیروت: شركة الشيخ للتحقيق و النشر.
29. مشیرزاده، حمیرا (1381)، درآمدی نظری بر جنبش‌های اجتماعی، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
30. مقتدر، غلامحسین (1333)، کلید خلیج‌فارس، تهران: انتشارات علمی.
31. منصوری مقدم، محمد و فرشید لاری منفرد (تابستان 1398)، «مهاجرت خاندان آل عصفور از بحرین به بوشهر و تأثیر آن بر تحولات سیاسی و اجتماعی - فرهنگی آن شهر در عصر قاجار»، فصلنامه مطالعات خلیج‌فارس، س5، ش1، صص18-28. http://persiangulf.iranology.ir/maghale_list.aspx?vv=3041
32. موسوی قمی، علی (1366)، خلیج‌فارس در گذر زمان، تهران: نبوت.
33. نبهانی، محمدبن خلیفه (1999)، التحفة النبهانية فی تاریخ الجزيرة العربية، بحرین: المکتبة الوطنية.
34. نوار، عبدالعزیز (2001)، وثائق تاریخ العرب الحدیث، قاهره: عین للدراسات و البحوث اللانسانية.
35. وثوقی، محمدباقر (1380)، مهاجرت اقوام در خلیج‌فارس، شیراز: دانشنامه فارس.
36. .................... (1384)، تاریخ خلیج‌فارس و ممالک هم‌جوار، تهران: سمت.
37. .................... (1390)، پرتغالی‌ها در خلیج‌فارس، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
38. ویلسن، سرآرنولد (1366)، تاریخ خلیج‌فارس، ترجمۀ محمد سعیدی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
39. منابع لاتین
40. Anonymous (sep 1935), "The Portuguese in the Bahrain islands 1521-1602", Journal of the Royal central Asian Society, Vol.22, No.4, pp.617-630. [DOI:10.1080/03068373508725395]
42. Belgrave, Charles (1960), Personal Column, London: Hutchinson.
43. Cole, J. (2002), Scared space and holy war, London: Touris.
44. Faroughy, Abbas (1951), The Bahrain Islands 750-1951, NewYork: Verry Fisher.
45. Hawley, Donald (1970), The Trucial States, London: Michel Russell Publishing.
46. Lorimer, J. G. (1986), Gazetteer of the Persian Gulf, Oman and Central Arabia, London: International West Mead.
47. Mandaville, Jon E. (Jul. - Sep 1970), "The Ottoman Province of al-Hasā in the Sixteenth and Seventeenth Centuries", Journal of the American Oriental Society, Vol.90, No.3, pp.486-513. [DOI:10.2307/597091]
48. Miles, S. B. (1920), The Countries and tribes of the Persian gulf, London: Harrison.
49. Nagel, J. (July 1974), "Inequality and Discontent: A Nonlinear Hypothesis", World Politics, Vol.26, Issue.4 , pp. 453 - 472. [DOI:10.2307/2010097]
50. Potter, Lowrence (2014), The Persian gulf in modern times people, parts and history, United states: Palgrave Macmilan. [DOI:10.1057/9781137485779]
51. ………… (2008), The Persian gulf in history, United states: Palgrave Macmilan.
52. Sekul, J. D. (1976), Relative Deprivation and Ghetto Riots, Theses Masters, College of William. https://dx.doi.org/doi:10.21220/s2-fzhz-gy11
53. Tazmini, Ghoncheh. (January 2017), "The Persian-Portuguese Encounter in Hormuz: Orientalism Reconsidered", Iranian Studies, 50(2): pp.1-22. [DOI:10.1080/00210862.2016.1263542]
55. Stripling, George William Frederick (1942), "The Ottoman Turks and the Arabs, 1511-1574", Illinois Studies in The Social Sciences, Published By The University Of Illinois, Urbana, Vol.xx vi.
56. List of Sources with English handwriting
57. Abdollᾱh, Muhammad Ahmad Va Bašīr zen Al- ᾱbdīn (2009), tᾱrīkh Bahrīn alhadīs 1500-2002, Bahrīn: Markaz Al-derᾱsᾱt alarabeī. [In Persian]
58. Alīkhᾱnī, Fᾱtme (1398/2019), šīayan Bahrīn va ahsᾱ: az soqot abᾱsīᾱm tᾱ soqot osmᾱnīᾱn, Qom: šīaešenᾱsī. [In Persian]
59. almoslem, muhmmad saeid (1962), sᾱhel alzahb alsvad, Beirut: Dᾱr Al-maktabe-lhayat. [In Persian]
60. Ãlşfor bâhrãny, muhmmad (1422/2001), âlzkhâr fī ǰoḡrᾱfīyᾱ âljâzer va âlbânᾱder, Research by muhmmad Al-Mkiᾱs, Qom: Mâtbâe elmiè. [In Persian]
61. Anīs, muhmmad (1993), Dolat Āl-osmᾱnīhe va sharq al-arabī1514-1914, Qᾱhreh: Maktabe Almesrīhe. [In Persian]
62. Bahrᾱnī, Yosef b. Ahmad (2009). Luluh Al-Bahrain, Manᾱmeh: Fakhrᾱvī. [In Persian]
63. Darure, Alī ebrᾱhīm (2002), Tᾱrīkh Ehtelᾱl Al-borteqᾱlī lelqatīf 1521-1572. Abuzabī. Almajmae Alsaqᾱfī. [In Persian]
64. Elahī, Homᾱyon (1396/2017), khâlīj fᾱrs va mâsael ᾱn, Tehrᾱn: Qoms. [In Persian]
65. Foler, Gerᾱhᾱm va rnd rahīm frᾱnke (1384/2005), šīayᾱn arb mosalmᾱn framoš šode, translated by khadīǰ tabrīzī, Qom: šīaešenᾱsī. [In Persian]
66. Goldostun, ǰk (1398/2019), Dībᾱche bar enqelᾱbhᾱ, translated by khoram bqᾱī, Tehran: andīše ehsᾱn. [In Persian]
67. Gur, Tedrᾱbrt (1388/2009), cerᾱ ensᾱnhᾱ šoreš mīkonand, translated by Alī moršedī zᾱde, Tehran: pzoheškde motᾱlᾱt rᾱhbordī. [In Persian]
68. Gur, Tedrᾱbrt (1398/2019), šoreš sīᾱī: elel, natayeǰ, translated by saaed sᾱdeqī ǰqe, Tehran: pzoheškde motᾱlᾱt rᾱhbordī. [In Persian]
69. Hamdī, Sabrī Fᾱleh (2007), Azvᾱh Ala Tᾱrīkh Bahrīn alhadīs, Londan: dᾱr Al-hekmeh. [In Persian]
70. Hamdᾱnī, Tᾱrq Nᾱfeh (2010), Al-Bahrīn fī ketᾱbᾱt Rehᾱle alorubīun 1517-1914, Beirut: beit Alverᾱq. [In Persian]
71. jᾱn nesᾱr, Hamīd (1394/2015), barresī Kᾱramadī teorī mahdodīt nesbī Tedger dar Tahlīl Padīdehe Terorīsm dar Khᾱvarmīneh, Vol 23: 97-115. [In Persian]
72. Khurī, fuᾱd (2014), Alqabīle va alduleh fī Al-Bahrīn, Beirut: mahd Al-smᾱh Al-arabī. [In Persian]
73. Koršon, Zakarīᾱ, alqarīnī, Muhammad mosᾱ (1426/2005), savᾱhl njd ahsᾱ fī Aršīv osmᾱnīhe, Beirut: dᾱr alarbīe lelmosoᾱt. [In Persian]
74. Mǰlesī, Muhammad bᾱqer (1983), BhᾱrAl-envᾱr, corrected by Muhammad bᾱqer mahmudī, Beirut: dᾱr eltorᾱs alarabī. [In Persian]
75. Mnsorī moqadam, Muhammad va Faršīd lᾱri Monfared (1398/2019), Mohᾱǰᾱrt khᾱnᾱn al-osfur az Bahrīn be bušer va tasīr an br tahvolᾱt sīasī va eǰtemᾱī - farhngī an šahr dar asr qᾱǰᾱr, Vol 1, pp18-28.
76. http://persiangulf.iranology.ir/maghale_list.aspx?vv=3041 [In Persian]
77. Modn, Yosef (2015), qry Bahrīn alslsmᾱe va alston ben alhaqīqt va alvhm, Beirut: markez ovᾱl lelderᾱsᾱt va altosīq. [In Persian]
78. Moqtdr, Qolᾱmhsīn (1333/1954), Klīd khâlīj fᾱrs, Tehran: Entešᾱrᾱt elmī. [In Persian]
79. Mosavī qomī, Alī (1366/1987), khâlīj fᾱrs dar gozr zmᾱn: Tehran: Nbovt. [In Persian]
80. Mošīrzᾱde, Homeīrᾱ (1381/2002), drᾱmdī nzrī br ǰonbešhᾱy eǰtmᾱī: pzoheškde emᾱm khomeīnī va enqlᾱb eslᾱmī. [In Persian]
81. Mšīkhs, šīkh abdolazīm (2002), Alqatīf va Molhqtahᾱ, N1, Beirut: šrkt šīkh leltqīq va alnšr. [In Persian]
82. Navᾱr, Abdollᾱzīz (2001), Vᾱsᾱeq Tarīkh alarab alhadīs, Qᾱhreh: eīn lelderᾱsᾱt va albuhos alensᾱnī. [In Persian]
83. Nbhᾱnī, Muhammad Ibn Khalīfe (1999), altohfe Al- Nbhᾱnī fī tarīkh alǰazīre alarabī: Bahrīn: Al-maktabe-vatnīeh. [In Persian]
84. Qᾱsmīn, Slmᾱn (1401/2022), brrsī tsīrᾱt ejtemᾱī va eqtesᾱdī zohur estemᾱr br šīayᾱn savᾱhl jonubī khâlīj fᾱrs dr asr safavī, Vol 47: 81-110. [DOI:10.1525/azt.2022.47.2.81]
85. https://tarikh.maaref.ac.ir/article-1-1638-fa.html [In Persian]
86. Rahmatī, muhammadkᾱzem (1401/2022), Moqadmeī bar Tᾱrīkh Tašayoh dar Bahrīn qadīm. Qom: dᾱr zen Alabedīn. [In Persian]
87. šarfᾱ, muhammadalī (1994), alhayᾱt aleqtesᾱdih fī almanteqeh alšarqīh men almamleket alsaudih, Aldamᾱm: šarfᾱ. [In Persian]
88. Sīverī, Rajerz (1377/1998), khâlīj fᾱrs az dorᾱn bᾱstân tᾱ âvâkher qarn 18, translated by Hasan zangeneh, Tehrᾱn: Hamsᾱyeh. [In Persian]
89. sᾱm dalīrī, kᾱzem (1382/2003), sanješ mahrumīt nsbī dar nžrīh tedrᾱbert gur. Vol 4. pp 813-826. [In Persian]
90. Tīlī, Chᾱrlés (1388/2009), Az basīj Tᾱ enqelᾱb, translated by Alī Morshedzᾱdeh, Tehran: Pežoškade emᾱm khomeinī va enqelᾱb eslamī. [In Persian]
91. Tolueī, Mahmud (1367/1988), Nabrd Qodrathᾱ dar khâlīj fᾱrs, Tehrᾱn: pyk Tarjome va nšr. [In Persian]
92. Vīlsun, srᾱrnold (1366/1987), Tarīkh khâlīj fᾱrs, translated by Muhammad saedī, Tehran: Entešᾱrᾱt elmī va farhangī. [In Persian]
93. Vosuqī, Muhammad bᾱqer (1380/2001), Mohᾱǰᾱrt aqvᾱm dr khâlīj fᾱrs, šīrᾱz: Danšnᾱeh fᾱrs. [In Persian]
94. Vosuqī, Muhammad bᾱqer (1384/2005), Tarīkh khâlīj fᾱrs va mamᾱlek hamǰavᾱr, Tehran: sâmt. [In Persian]
95. Vosuqī, Muhammad bᾱqer (1390/2011), borteqᾱlīhᾱ dr khâlīj fᾱrs, Tehran: entešᾱrᾱt omur khᾱrǰe. [In Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Lari Monfared F, Chelongar M, Abbasi A A. Analysis of Factors Forming Anti-Colonial Struggles of Shiites on the Southern shores of the Persian Gulf (907-980 AH) based on Relative Deprivation Theory. مطالعات تاریخ اسلام 2024; 16 (63) : 6
URL: http://journal.pte.ac.ir/article-1-1140-fa.html

لاری منفرد فرشید، چلونگر محمدعلی، عباسی علی اکبر. بررسی عوامل شکل‌گیری مبارزات ضدّ استعماری شیعیان سواحل جنوبی خلیج‌فارس (907-980ق) با تکیه بر نظریۀ محرومیت نسبی. فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام. 1403; 16 (63) :143-167

URL: http://journal.pte.ac.ir/article-1-1140-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 16، شماره 63 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام 1403 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهشكده تاريخ اسلام، فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam
Persian site map - English site map - Created in 0.04 seconds with 41 queries by YEKTAWEB 4713