TY - JOUR JF - pte-journal JO - مطالعات تاریخ اسلام VL - 12 IS - 47 PY - 2020 Y1 - 2020/12/01 TI - ابن خلدون در دو راهی سیاست شرعی و عرفی ـ عقلی در جریان تحقق حکمرانی اسلامی TT - ابن خلدون و دو راهی نقش سیاست شرعی و عرفی ـ عقلی در صدور احکام اجتماعی اسلام N2 - ابن­ خلدون، به­ عنوان شخصیتی صاحب­ نظر در حوزه مناسبات دین، سیاست و جامعه، با فهمی که از تاریخ حکومت ­های مسلمان دارد، به این سوال چالش­ برانگیز در طول تاریخ اندیشه اجتماعی مسلمانان پاسخ داده که احکام اجتماعی تا چه اندازه ریشه در دستور شارع و یا عرف و مصالح عرفی دارد. مساله مقاله حاضر، «چیستی نسبت میان آموزه­ های شرعی و عرفی و ساز و کار صدور احکام اجتماعی اسلام مبتنی بر آن» و مدعای تحقیق، «سهم قابل ­توجه سیاست عرفی-عقلی در شکل­ گیری احکام اجتماعی اسلام از زاویه دید ابن خلدون» است. بررسی­ ها نشان داد در نظر او، صدور حکم براساس نظام شرعی به صورت مستقل، ناممکن، و بر اساس نظام عرفی-عقلیِ فارغ از شرع، ناکارآمد و مقدمه پدیدآمدن نظام پادشاهی بوده است. بنابراین قواعد عرفی و آراء خردمندان سهمی جدی و اجتناب­ناپذیر از سیاست شرعی کارآمد– که در عصر خلفای راشدین تحقق یافته- را به خود اختصاص داده و تامین­ کننده منافع دنیوی و اخروی جامعه است. SP - 35 EP - 54 AU - jafarian, rasol AU - tohidi, roholah AD - KW - ابن خلدون و دو راهی نقش سیاست شرعی و عرفی ـ عقلی در صدور احکام اجتماعی اسلام UR - http://journal.pte.ac.ir/article-1-743-fa.html ER -