TY - JOUR T1 - Decorative Plasterwork of Seljuk Mehrabs in Malek Mosque in Kerman TT - مطالعه تزئینات گچبری محراب های دوره سلجوقی مسجد ملک کرمان از دیدگاه هنر اسلامی JF - pte-journal JO - pte-journal VL - 6 IS - 23 UR - http://journal.pte.ac.ir/article-1-202-fa.html Y1 - 2015 SP - 149 EP - 178 KW - Mehrab KW - Malek Mosque KW - Decorative Plasterwork KW - Seljuk Period KW - Islamic Art N2 - محراب به عنوان عنصری ارزشی در بناهای مذهبی، همواره کانون توجهات هنرهای تزیینی هنرمندان بوده است. هنرمندان در هر برهه از دوران اسلامی، بهترین عناصر تزئینی (گچبری، آجرکاری، حجاری، کاشیکاری) را برای ساختن و تزئین محراب­ها با نهایت دقت به کار برده­اند. در طبقه دوم مسجد ملک کرمان، چهار محراب مربوط به نیمه دوم سده پنجم هجری وجود داشته که بقایایی از سه محراب گچبری آن باقی مانده است. محراب­های مذکور از نظر اندازه و ابعاد، تقریباً در یک اندازه ساخته شده­اند و با توجه به این‌که در رابطه با آن­ها و اهمیت هنر گچبری‌شان تاکنون پژوهش مستقلی صورت نگرفته، مطالعه در این خصوص امری ضروری به­نظر می­رسد. پژوهش حاضر، نخستین تلاشی است که در این زمینه، با هدف بررسی نقش‌های گچبری محراب­ها و سبک هنری به کار رفته در آن‌‌ها صورت می­گیرد. نتایج پژوهش نشان می­دهد که شیوۀ گچبری این محراب­ها به­هم شباهت بسیار دارند و فقط از نظر نوع نقش با هم اختلافات جزئی دارند. تزئینات گچبری شامل گل و برگ­های اسلیمی، نقش‌های اسلیمیِ دهن­اژدری، نقش‌های هندسی و خطوط کوفی مُعَقد و مُشجر است. نقش‌های اسلیمی و کتیبه­های به­کار رفته در محراب­ها برخلاف سبک­های دوره­های قبل، دارای نوآوری‌هایی است که آن­ها را به­لحاظ سبک هنری، ممتاز و برجسته می‌سازد. M3 ER -