|
مبانی نقد الحدیثیِ علامه عسکری در روایات تاریخی و سیره
|
مریم اقبالیان*    ، مجید معارف |
| گروه علوم قرآن و حدیث، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران ، eghbalian_m@yahoo.com |
|
|
چکیده: (528 مشاهده) |
علامه سید مرتضی عسکری از جمله حدیث‌پژوهان برجسته معاصر، به‌ویژه در نقد روایات تاریخی و سیره است. کاوش در تألیفات او نشان از توجه به انواع مبانی در نقد این روایات دارد. در پژوهش حاضر، این مبانی در چهار عنوان «کلامی»، «تاریخی»، «علوم اسلامی» و «ادبی» تبیین شده است. از جمله مبانی کلامی او «مصدریت قرآن و سنت با اولویت قرآن»، «اهتمام همۀ انبیای الهی در تعیین جانشین»، «مطابقت با سنت معصومان(ع) شرط صحت روایات صحابه» و «تأثیر انحرافات فرقه‌ای» می‌باشد. برخی از مبانی تاریخی وی عبارت است از: «اعتبار قطعّیات تاریخی»؛ «باور به برخی طرح‌های از پیش تعیین‌شده تاریخ‌ساز»؛ «قطعیّت کتابت حدیث نبوی از عهد پیامبر» و «تأثیر داده‌های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی تاریخ صدور».
از مبانی علمی «اعتبار علوم تفسیری»، «اعتبار علم رجال»، «اعتبار علم درایه» و «لزوم توجه به قواعد علم نقد الحدیث» مورد توجه وی می‌باشد. از مبانی زبان‌شناختی «تأثیر توجه به معانی لغوی و اصطلاحی»، «تأثیر شواهد درونی و سیاق کلی زبان متن»، «نقش‌آفرینی قرائن بیرونی» و «کارآمدی مباحث بلاغی» اساس نقد الحدیث وی بوده است. هر یک از این مبانی نقش ویژه خود را در ناب‌سازی روایات برعهده داشته و علامه مبتنی بر آنها کاربست روش‌های مناسب نقد احادیث را مدّ نظر قرار داده است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: نقد الحدیث، مبانی نقد الحدیث، روایات تاریخی، روایات سیره، علامه عسکری |
|
|
متن کامل [PDF 1014 kb]
(641 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي تاریخ اسلام
دریافت: 1401/6/8 | ویرایش نهایی: 1402/1/15 | پذیرش: 1401/10/10 | انتشار: 1401/10/10 | انتشار الکترونیک: 1401/10/10
|
|
|
|
|
|
