:: دوره 13، شماره 51 - ( مطالعات تاریخ اسلام 1400 ) ::
جلد 13 شماره 51 صفحات 184-161 برگشت به فهرست نسخه ها
نگرش ماکیاولیستی به شیوه حکمرانی مؤسس آل مظفر
جمشید نوروزی* ، مژگان صادقی فرد
دانشگاه الزهراء ، J.noroozi@alzahra.ac.ir
چکیده:   (961 مشاهده)
با توجه به عدم تفاوت آفرینش و سرشت انسان و طبیعت جامعه انسانی در طول تاریخ، بنیادهایی تقریباً یکسان از کاربرد قدرت و شیوه حکمرانی در انواع ساخت قدرت و شکل حکومت به ‌کار گرفته شده است. واکاوی شیوه حکمرانی «امیر مبارزالدین محمد» مؤسس آل‌ مظفر (713-765ق/ 1314-1363م) از حیث سیاسی، دینی و اخلاقی و مقایسه آن با افکار و تأملات ماکیاولی (873-933ق/ 1469-1527م) به ‌عنوان یکی از برجسته‌ترین چهره‌های تاریخ عقاید سیاسی و فلسفه حکومت، مسئله اصلی این مقاله است. امیر مبارزالدین با شیوه حکمرانی که مبتنی بر خشونت و ادعای اجرای مو به موی احکام شرعی در عصر فترت پساایلخانی بود، تقریباً راهی را در سیاست پیمود که ماکیاولی نظریه‌پرداز غیراخلاقی اندیشه سیاسی، حدود دو قرن بعد تئوریزه کرد. یافته‌های پژوهش که با رویکرد توصیفی-تحلیلی انجام گرفته، نشانگر آن است که با وجود تفاوت‌های ظاهری در گفتار و رفتار حکام سرزمین‌ها در قرون گذشته که متأثر از تفاوت فرهنگ‌های مناطق گوناگون و برخی اقتضائات زمانه است، همسانی‌هایی میان اندیشه سیاسی برخی صاحب‌نظران و رویه ‌حکمرانی بعضی فرمانروایان وجود دارد. سیاست‌های حکومتی و روش‌های حکمرانی امیر مبارزالدین به‌جز در موارد اندکی همانند «پرهیز از نفرت‌انگیز شدن»، با بعضی از رهنمودهایی منطبق است که ماکیاولی ارائه کرده است. از دلایل این انطابق، برآمدن هر دو شخصیت از شرایطی است که در آن نهادهای سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و دینی در سراشیب زوال قرار داشتند. هر دو نفر، کشتار و خشونت، زور و تزویر و فریب را از کلیدهای موفقیت دانسته و بر آن بوده‌اند که برای تثبیت حکومت و تأمین امنیت و آنچه که رعایت عدالت نامیده می‌شود، می‌توان از هر راهکار و ابزاری، ولو غیراخلاقی استفاده کرد.
واژه‌های کلیدی: امیر مبارزالدین محمد، آل مظفر، ماکیاولی، شیوه حکمرانی، اندیشه سیاسی
متن کامل [PDF 628 kb]   (466 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1400/4/12 | ویرایش نهایی: 1401/6/9 | پذیرش: 1400/8/27 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1400/8/29 | انتشار: 1400/12/25 | انتشار الکترونیک: 1400/12/25


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 13، شماره 51 - ( مطالعات تاریخ اسلام 1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها