دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر ، msadri18@gmail.com
چکیده: (906 مشاهده)
روند قدرتگیری خاندان جوانشیر از دوره صفوی آغاز شد و در دوره نادرشاه افشار و کریمخان زند موقعیت خود را بر قراباغ تثبیت کردند. کریمخان بیگلربیگی قراباغ را به ابراهیم خلیلخان پسر پناهعلیخان داد. این قدرتگیری همزمان با افزایش گرایشهای استقلالطلبانه ملیکهای ارمنی و نفوذ روسیهبود. در این میان، خانهای قراباغ روابط دوگانه در گرایش به ایران و روس را در پیش گرفتند. فتحعلیشاه برای تحکیم روابط با دختر خان جوانشیر ازدواج کرد.این وصلت تأثیر چندانی در رفتار سیاسی جوانشیریان مقیم قراباغ نسبت به حکومت ایران نداشت. آغابیگم آغا شاعر و آگاه به تمدن جدید همسر فتحعلیشاه شد. این ازدواج از بُعد خصوصی و عاطفی ناموفق بود، اما موجب نفوذ جوانشیریان و قراباغیان مقیم ایران در ساختار قدرت قاجاری شد.در این مقاله براساس روش تحلیل تاریخی، به تشریح و تفسیر نقش بانوان جوانشیری در حرمسرای قاجاری و سپس در قدرتپرداخته شده است.این ازدواج به ایجاد شبکه قراباغیان در دربار قاجار انجامید که نقشهای نظامی، دیوانی، دیپلماتیک، قضایی تا رفتارهای توطئهآمیز از خود بروز دادند. ازدواجهای شمار دیگری از بانوان جوانشیری با تعدای از شاهزادگان نیز این شبکه را تقویت کرد.شبکه قراباغیان واسطه محلی و منطقهای مهمی برای ارتباط سیاسی و تجاری با روسها و قفقاز شدند.این شبکه که ریشه در حرمسرا داشت، با شبکه نظامی- امنیتی، شبکه تجاری و قضائی- دیوانی تکمیل شد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله: تخصصي تاریخ اسلام دریافت: 1399/10/5 | ویرایش نهایی: 1400/10/30 | پذیرش: 1400/3/4 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1400/3/30 | انتشار: 1400/7/19 | انتشار الکترونیک: 1400/7/19
sadri M, javanshir Y. The role of Qarabagh Javanshiri women in the court of Fath Ali Shah Qajari. مطالعات تاریخ اسلام 2021; 13 (49) :53-76 URL: http://journal.pte.ac.ir/article-1-807-fa.html
صدری منیژه، جوانشیر یاسمن، حسن زاده اسماعیل، احمدی حسین. نقش بانوان جوانشیری قراباغ در دربار فتحعلیشاه قاجاری. فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام. 1400; 13 (49) :53-76