:: دوره 13، شماره 49 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام 1400 ) ::
جلد 13 شماره 49 صفحات 96-77 برگشت به فهرست نسخه ها
مورخان و روایت آنان از نخستین مواجهه‌های شاه- قزلباش در تاریخنگاری صفویه
اکرم کرمعلی ، مجتبی ذهابی* ، مینا معینی
دانشگاه اصفهان ، mojtabazahabi1365@yahoo.com
چکیده:   (1091 مشاهده)
روایت مورخان دوره صفویه از نخستین مواجهه شاه- قزلباش در دوره شاه طهماسب، روایتی‌ نسبتاً واقع‌گرایانه و البته نه چندان صریح از افول زودهنگام یک ساختار مقدس در یک صورت‌بندی غیرتقدس‌گرایانه است. بنابراین هر چه از مرحله جنبش اولیه صفویان فاصله می‌گیریم، روایت مورخان از محتوایی تقدس‌گرایانه به جانب نوعی واقع‌گرایی معطوف می‌شود. بر این اساس، روایت مورخان از نخستین مواجهه شاه- قزلباش، از دو منظر روش‌شناختی و محتوایی قابل تأمل‌ است. از نظر روش‌شناختی روایت این مورخان ماهیتی نسبتاً توصیفی دارد، اما کمتر به جانب تقدس‌گرایی معطوف می‌شود. از نظر محتوایی نیز این بازخوانی تأکیدی بر افول جایگاه مریدی امرای قزلباش تحت تأثیر مطالبه‌گری فزاینده اقتصادی و عطش سیاسی روزافزون آنان، تأکید بر نقش آنها در به چالش کشیدن زودهنگام الوهیت نهاد شاهی و در نهایت برساختن چهره‌ای قهرمانانه از شاه به عنوان پیروز نهایی این جدال است. نگارندگان این پژوهش درصدد بوده‌اند با رویکرد توصیفی- تحلیلی عناصر شکل ‌دهنده روایت مورخان از نخستین مواجهه شاه- قزلباش در ابتدای عصر شاه‌ طهماسب را مورد واکاوی قرار دهند.
واژه‌های کلیدی: تاریخ‌نگاری، روایت، شاه، قزلباش، صفویان
متن کامل [PDF 568 kb]   (212 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1399/6/12 | ویرایش نهایی: 1401/2/1 | پذیرش: 1399/11/26 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1400/3/29 | انتشار: 1400/7/19 | انتشار الکترونیک: 1400/7/19



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 13، شماره 49 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام 1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها