حجگزاری در منطقه قفقاز در سالهای 1860-1917م. در سایه رشد تکنولوژی و گسترش شبکه ریلی، با تغییر و تحولات زیادی همراه بود که رهاورد آن کاهش هزینه و افزایش سرعت، امنیت و آسایش حجاج بود. از طرف دیگر، راههای سنتی سفر حج دچار تحول بزرگی شد و قفقاز در کانون اصلی این راهها قرار گرفت و اهمیتی دوچندان یافت. در این شرایط، سفر حج برای آحاد ملت مسلمان قفقاز، آسیای میانه، چین، افغانستان و ایران آرزویی دستیافتنی و به پدیده نوظهور حج گسترده منجر شد. این پدیده نوظهور با شیوع مرگبار بیماری همهگیر وبا توأم شد که با ورود و دخالتهای دولت روسیه تزاری به چالشهای بزرگی میان مسلمانان و دولت تبدیل گردید. هدف اصلی این پژوهش که با رویکرد توصیفی-تحلیلی و براساس منابع کتابخانهای انجام شده، پاسخ به این سؤال مهم است که نقش بیماریهای همهگیر بر سفر حج در منطقه قفقاز چگونه بوده است؟ با بررسی شواهد به این نتیجه رسیدهایم که دولت روسیه از بیماریهای همهگیر به عنوان یک حربه برای محدود کردن سفر حج به بهانههای گوناگون و در مقاطع مختلف استفاده میکرد. سفر حج به بهانه بیماریها با محدودیتهای زیادی مواجه شد، اما در سایه گسترش شبکه ریلی، جمعیت حجاج حاضر در حجاز از مناطق قفقاز و آسیای میانه رشد زیادی داشت.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله: تخصصي تاریخ اسلام دریافت: 1399/12/19 | ویرایش نهایی: 1401/1/31 | پذیرش: 1400/6/8 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1400/9/8 | انتشار: 1400/12/25 | انتشار الکترونیک: 1400/12/25
Abdi H, Aghazadeh J, Hoseine S. The Role of Epidemic Diseases in Limiting the Hajj Pilgrimage in the Caucasus during 1860-1917. مطالعات تاریخ اسلام 2021; 13 (51) :109-134 URL: http://journal.pte.ac.ir/article-1-835-fa.html
عبدی حسن، آقازاده جعفر، حسینی سجاد. نقش بیماریهای همهگیر در تغییر سیاستهای دولت روسیه تزاری نسبت به سفر حج در منطقه قفقاز (۱۸۶۰ تا ۱۹۱۷میلادی). فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام. 1400; 13 (51) :109-134