@article{ author = {BahahramNezhad, Mohse}, title = {The study of Seyfi Hasani Saadat of Qazvin during the Safavid dynasty}, abstract ={}, Keywords = {}, volume = {6}, Number = {20}, pages = {7-36}, publisher = {Reserch Center for Islamic History}, title_fa = {بررسی جایگاه اجتماعی سادات سیفی حسنی قزوین در عصر صفوی}, abstract_fa ={سادات سیفی حسنی به گواهی شواهد تاریخی پیشینۀ درازی در تاریخ محلی قزوین دارند. این گروه پس از پیروزی و تأسیس دولت صفوی با پذیرش مذهب رسمی جامعه، تعامل نزدیکی با حکومت جدید برقرار ساختند. این پیوند مذهبی همراه با برخورداری از اقتدار معنوی سیادت، پایگاه اجتماعی آنان را در جامعۀ ایران به طبقه‌ای اشرافی و شهروندانی برتر مبدل کرد. اینان در همه حال رابطۀ ایمانی و وفاداری خود را نسبت به سلاطین صفوی حفظ کردند، و همین شیوۀ رفتار موجب شد تا موقعیت آن‌ها در تمامی آن سده‌ها ثابت و پایدار بماند. حضور نسبتاً فراگیر سیفیان حسنی در تشکیلات دینی و دیوانی صفویان، آن هم در مناصبی همچون وزارت، صدارت و قضاوت، نشان از اعتماد و اطمینانی است که زمامداران صفوی نسبت به توانمندی نخبگان آنان داشته‌اند. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و همچنین با تکیه بر منابع معتبر تلاش شده تا علاوه بر توجه به تبارشناسی این گروه، تصویر دقیق و مستندی از جایگاه و فعالیت‌های اجتماعی سادات سیفی در عصر صفوی ارائه شود.         }, keywords_fa = { سادات سیفی, سلسله صفوی, تاریخ قزوین}, url = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-222-en.html}, eprint = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-222-en.pdf}, journal = {A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam}, issn = {2228-6713}, eissn = {2228-6713}, year = {2014} } @article{ author = {Hosseini, Sajjad and MirJ’afari, Hossein and Niyeri, Loghman Dehgh}, title = {Golestan e Eram, Pioneer in Persian scientific Historiography}, abstract ={}, Keywords = {}, volume = {6}, Number = {20}, pages = {37-56}, publisher = {Reserch Center for Islamic History}, title_fa = {گلستان ارم؛ پیشرو در تاریخنگاری علمی در زبان فارسی}, abstract_fa ={کتاب گلستان ارم اثر عباسقلی آقا باکیخانوف، یکی از مهم‌ترین آثار تاریخ‌نگاری محلی در حوزه ولایت‏های شیروان و داغستان در سده 19م. می‏باشد. این کتاب حاصل تلاش‎های مورخی است که از وابستگان دولت روسیه بوده و در بسیاری از وقایع مهم منطقه چون جنگ‏های ایران و روس و معاهده گلستان حضور داشته است. از این رو توانسته گنجینه‎ای از مشاهدات عینی ارزشمند را در کنار اطلاعات مأخوذ از طیف گسترده و متنوعی از منابع مکتوب، گردآوری نماید.   این اثر به زبان فارسی نگاشته شده و مورّخ در تدوین آن از بسیاری از اصول نوین دانش تاریخ، بهره برده است. با این وجود، معاصر با گلستان ارم هنوز تاریخنگاری سنتی و غیرعلمی سرشار از ذهنیت و کم بهره از عینیّت در جغرافیای تاریخ‌نگاری زبان فارسی در ایران و ماورای قفقاز تداوم داشت. این پژوهش بر آن است تا به شیوه تحلیلی و تطبیقی و با اتکا بر منابع کتابخانه‌های، ضمن معرفی کامل کتاب گلستان ارم، به تحلیل محتوا و سبک نگارش آن بپردازد و میزان عینیّت در یکی از نخستین آثار تاریخ‌نگاری علمی زبان فارسی را بسنجد.  }, keywords_fa = {گلستان ارم, عباسقلی آقا باکیخانوف, تاریخ‌نگاری محلی, شیروان, داغستان}, url = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-223-en.html}, eprint = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-223-en.pdf}, journal = {A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam}, issn = {2228-6713}, eissn = {2228-6713}, year = {2014} } @article{ author = {Sadeghi, Masod and Ashkevari, Mohammad Javfar}, title = {Ahmad Ibn Omar Al-Udhri(393-478): The first Andalusian geographer and writer of marvels}, abstract ={}, Keywords = {}, volume = {6}, Number = {20}, pages = {57-78}, publisher = {Reserch Center for Islamic History}, title_fa = {احمـد‌بن‌‌عـمـر‌العُـذری (393- 478ق) (نخستین جغرافی‌دانِ عجایب‌نگارِ اندلسی)}, abstract_fa ={اهتمام احمد‌‌بن‌‌عُمَر‌بن‌اَنَس‌‌العُذری- معروف به ابن‌دَلایی محدث و مورخ اهل اندلس- در جغرافیا‌نگاری در شرح‌حال‌های باقی مانده درباره او نادیده گرفته شده است، در حالی‌که تَرصیع ‌الاخبار و تَنویع ‌الآثار به عنوان تنها اثر بر جای مانده از عُذری نشان از آن دارد که وی علاوه بر آگاهی از علوم زمانه خویش- حدیث و تاریخ- به جغرافیانگاری نیز پرداخته و در این اثر جغرافیا را بر تاریخ مقدم داشته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی و تقسیم‌بندی اطلاعات جغرافیایی موجود در این کتاب پرداخته و در صدد است تا با تبیین جغرافیانگاریِ عذری، به واکاوی این بخش از حیات علمی عذری که مورد غفلت واقع شده است، بپردازد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که عذری فقط به نقل اطلاعات پیشینیان اکتفا نکرده است، بلکه به جغرافیای وصفی و ابزارهای آن و نیز انواع جغرافیانگاری به ویژه عجایب‌نگاری احاطه داشته است.  }, keywords_fa = { ترصیع الاخبار و تنویع الاثار, احمدبن‌‌انس‌بن‌عمر‌العذری, جغرافیانگاری اندلسی, عجایب‌نگاری }, url = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-224-en.html}, eprint = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-224-en.pdf}, journal = {A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam}, issn = {2228-6713}, eissn = {2228-6713}, year = {2014} } @article{ author = {Forozani, Seyyed Abolghasem and Mavaddat, Li}, title = {The analysis of the Banu Ammar political relations with the Seljuks, Fatimids and the Crusaders}, abstract ={}, Keywords = {}, volume = {6}, Number = {20}, pages = {79-98}, publisher = {Reserch Center for Islamic History}, title_fa = {تحلیلی بر مناسبات سیاسی حکومت بنی‌عمار با سلجوقیان، فاطمیان و صلیبیون}, abstract_fa ={ در نیمه دوم سده پنجم هجری، بروز بحران‌های سیاسی و اقتصادی در خلافت فاطمیان و منازعات آنان با سلجوقیان در شام به تأسیس حکومت­های محلی در این منطقه منجر شد. از برجسته­ترین این حکومت­ها دولت بنی­عمار در طرابلس بود. امرای بنی­عمار با سیاستی کارآمد نسبت به فاطمیان و سلجوقیان موفق شدند استقلال خود را حفظ و حکومت خود را تثبیت کنند. مقاومت ده­ساله بنی­عمار در برابر صلیبیون با سیاست مدارا با آنان محقق شد. سرانجام عدم حمایت حکومت­های مسلمان از بنی­عمار و شورش داخلی در طرابلس منجر به سقوط این شهر در برابر صلیبیون گردید. این پژوهش با روش کتابخانه‌ای و با استناد به منابع اصلی درصدد است به مناسبات سیاسی و برخوردهای این دولت با سلجوقیان، فاطمیان و صلیبیون بپردازد. }, keywords_fa = {بنی‌عمار, طرابلس, سلجوقیان, فاطمیان, صلیبیون }, url = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-225-en.html}, eprint = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-225-en.pdf}, journal = {A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam}, issn = {2228-6713}, eissn = {2228-6713}, year = {2014} } @article{ author = {Farahmandpor, Fahimeh and Farkhondehzadeh, Mahboobeh}, title = {The Role of Iranian Dabir\'s in the administrative organization of the Abbasid}, abstract ={}, Keywords = {}, volume = {6}, Number = {20}, pages = {99-122}, publisher = {Reserch Center for Islamic History}, title_fa = {نقش دبیران ایرانی در تحوّل نظام اداری عباسیان}, abstract_fa ={سقوط امپراتوری ساسانی و ورود مسلمانان عرب به ایران، سبب اختلاط طبقات مختلف جامعه ایرانی با جامعه اسلامی گردید. یکی از این طبقات مهم، دبیران‌اند که حامل رسوم و سنت­های سرزمین خود خاصّه در زمینه امور اداری و نهادهای سازمانی و حکومتی بودند. با نفوذ ایرانیان در دستگاه خلافت عباسی، خلفای آن سلسله، از آداب و سنن ایرانی الگو گرفته و آن را در اداره حکومت خود به کار بستند. از این رو موالی و ایرانیان نو مسلمان در رأس تشکیلات اداری و سازمان دولت عباسی قرار گرفتند. آنان که در دوره اموی فعالیت خود را در تشکیلات حکومتی آغاز کرده بودند، در دوران عباسی، جایگاه ویژه­ای در اداره حکومت به دست آوردند. در حقیقت، حرکتی که موالی ایرانی با عنوان کتّاب در دوره اموی آغاز کرده بودند، با روی کار آمدن خاندان‌های دیوانی در عهد عباسی ادامه یافت. شکل­گیری منصب وزارت، تأکید بر همسانی دین و دولت و در نهایت انتقال وظایف و اختیارات وزراء به کتّاب، از تحولات و دگرگونی­های منصب کتابت در دوره عباسی بود. این پژوهش بر آن است تا بر اساس روش توصیفی - تحلیلی و به استناد منابع و مآخذ تاریخی فرایند حضور کاتبان را در تشکیلات اداری عباسیان بررسی کرده و نقش آنان را در تحوّل و تطوّر نظام اداری آن دولت بیان نماید.    }, keywords_fa = {دبیران, کاتبان, وزراء, سازمان اداری, حکومت عباسیان}, url = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-226-en.html}, eprint = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-226-en.pdf}, journal = {A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam}, issn = {2228-6713}, eissn = {2228-6713}, year = {2014} } @article{ author = {GharaChanlo, Hossein and Rezaei, Ramz}, title = {Bulgarian and "Bulgarians" in the Islamic historical and geographical sources from the beginning to the nineth century AD}, abstract ={}, Keywords = {}, volume = {6}, Number = {20}, pages = {123-136}, publisher = {Reserch Center for Islamic History}, title_fa = {بلغار و «‌بلغارها‌» در منابع تاریخی و جغرافیایی اسلامی از آغاز تا سده نهم هجری}, abstract_fa ={بلغارها گروهی از اقوام ترک بودند که در آسیای مرکزی می‌زیستند و در طول تاریخ و تمدن اسلامی در ثغور اسلامی و در سرزمین قپچاق گذران زندگی ‌می‌کردند. این گروه از ترک‌ها ضمن تعاملات با مسلمانان هم‌جوار خود به دلیل نیازهای طبیعی و امور زندگی خود به کناره‌های شمالی دریای خزر و سپس به سواحل رود خانه ولگا مهاجرت و سرانجام در اروپای شرقی سکونت دائم پیدا کردند و امروزه به عنوان کشور بلغارستان شناخته می‌شود. این مقاله بر آن است، فرآیند این فراز و فرودهای آنان و علل مهاجرت به نواحی خوش آب و هوای آسیای مرکزی و در کنار روس‌ها و تعامل با آنان و یا با مسلمانان و خلفای اسلامی و مغول‌ها و حاکمان ترک اسلامی در منابع جغرافیایی مسلمانان و مورخان اسلامی را بیان کند.   واژه‌های کلیدی: بلغار، ترک، قپچاق، آسیای مرکزی‌، خلفای عباسی، مغولان}, keywords_fa = {بلغار, ترک, قپچاق, آسیای مرکزی‌, خلفای عباسی, مغولان}, url = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-227-en.html}, eprint = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-227-en.pdf}, journal = {A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam}, issn = {2228-6713}, eissn = {2228-6713}, year = {2014} } @article{ author = {Moftakhari, Hossei}, title = {Hajjăj and his rule in the consolidation and stabilization of the Umayyad Caliphate}, abstract ={}, Keywords = {}, volume = {6}, Number = {20}, pages = {137-152}, publisher = {Reserch Center for Islamic History}, title_fa = {حجاج و نقش وی در تحکیم و تثبیت خلافت اموی}, abstract_fa ={با مرگ معاویه‌بن‌یزید‌(64‌هـ‌.ق) خلافت اموی دچار چالشی جدی شد که آن را تا آستانه انقراض پیش برد. در هر گوشه از قلمرو خلافت، مدعیانی قدرتمند همچون شیعیان، زبیریان و خوارج سر بر آوردند، اما با قدرت‌گیری مروانیان و ظهور عبدالملک‌بن‌مروان در عرصه سیاسی و به‌کارگیری امرایی قدرتمند همچون حجاج‌بن‌یوسف‌ثقفی، امویان توانستند بار دیگر قدرت از دست رفته را احیاء نمایند. حجاج با اعمال سیاست‌های خشن، تمام همّ خویش را مصروف سرکوب مخالفان نمود و حجاز و عراق را که کانون اعتراضات بود، آرام کرد و با گسترش فتوحات در شرق جهان اسلام، درآمد لازم را برای حکومت امویان فراهم نمود. در مقاله حاضر با تدقیق در زندگی و حیات سیاسی حجاج، نقش وی را در تثبیت و تحکیم دوباره خلافت اموی بررسی ‌می‌کنیم.    }, keywords_fa = { امویان, مروانیان, عبدالملک‌بن‌مروان, حجاج بن‌یوسف‌ثقفی, ابن‌زبیر, خوارج}, url = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-228-en.html}, eprint = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-228-en.pdf}, journal = {A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam}, issn = {2228-6713}, eissn = {2228-6713}, year = {2014} } @article{ author = {mirzaabolghasemi, Mohammad Sadegh and AliPoormand, Hassan and Tavoosi, Mahmoo}, title = {Khatam: The Prophet\'s Seal}, abstract ={}, Keywords = {}, volume = {6}, Number = {20}, pages = {153-166}, publisher = {Reserch Center for Islamic History}, title_fa = {مُهرخاتم بررسی ویژگی‌های مهر پیامبرص}, abstract_fa ={مهر خاتم در اواخر سال ششم یا اوایل سال هفتم هجری برای ممهور کردن نامه­های پیامبر به حکام سرزمین­های همجوار، ساخته و پرداخته شد. این مهر ظاهراً از نوع انگشتری­ و شکل صفحۀ نگین آن مدور بوده است و بر آن در سه سطر عبارت «محمد رسول­الله» را نقش کرده بودند؛ جنس و نگین آن نیز از سنگ حبشی تا انواعی از فلزات چون مس و آهن و نقره روایت شده است. پس از وفات پیامبرص این مهر ابتدا به ابوبکر و سپس عمر و عثمان رسید و آن‌ها نیز نامه­ها و مکاتبات خود را بدان اعتبار می­بخشیدند. مهر خاتم در حدود سال سی­ام هجری در چاه اَریس(نزدیکی مدینه) افتاد و دیگر به­دست نیامد، اما عثمان نظیرش را ساخت و مهر معمول خلافت داشت. با این حساب جز نامه­های شخص پیامبرص، بخشی از نامه­های خلفای راشدین نیز ممهور به مهر حقیقی پیامبرص بوده است؛ مکاتباتی که اگر نمونه­ای اصیل از آن‌ها به­دست آمده بود، لااقل اثر مهر خاتم را به ما نشان می­داد. اوصاف این مهر در متون متقدم اسلامی نشان از نخستین اقدامات و ضروریات تشکیل نظام دیوانی در صدر اسلام است؛ همچنین استفاده از نوشتار جای تصویر، شکل مدور، ترکیب سه­سطری، و شعارهای مذهبی از این‌جا در مهرهای اسلامی تجربه شده و در سراسر دوران تاریخی اسلام تداوم یافته است. ویژگی­های مهر خاتم در مقاله پیش رو با روش تحقیق تاریخی- توصیفی، بررسی و تحلیل شده است.    }, keywords_fa = {خاتم پیامبرص, مُهر, آداب مُهرنویسی, دوران اسلامی }, url = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-229-en.html}, eprint = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-229-en.pdf}, journal = {A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam}, issn = {2228-6713}, eissn = {2228-6713}, year = {2014} } @article{ author = {NoormohammadiNajafabadi, Mohammad and Bayatloo, Hossei}, title = {Various catapults of the Islamic periods based on their mechanism, structure, function and type of projectile combat}, abstract ={}, Keywords = {}, volume = {6}, Number = {20}, pages = {167-205}, publisher = {Reserch Center for Islamic History}, title_fa = {انواع منجنیق‌های دوره اسلامی بر اساس سازوکار، ساختار، کارکرد و نوع پرتابه‌های جنگی}, abstract_fa ={مسلمانان در طول تاریخ خود، تا پیش از ابداع توپ، از سلاح‌های گوناگونی در نبردها بهره می‌جستند. برای نمونه، در نبردهای محاصره‌ای، ادوات ویژه‌ای را به کار می‌گرفتند که کارکرد آن، ویران‌کردنِ حصار شهر بود. سلاح مَنجَنیق را می‌توان مهم‌ترین و تأثیرگذارترینِ این ادوات دانست. در سده‌های میانه اسلامی، انواع مختلفی از این سلاح همچون منجنیق‌های تعادلی و کششی، هجومی و تدافعی و دریایی، عربی و فرنگی و سلطانی و ترکی و...، کارگشای مسلمانان در جنگ‌ها بود و سیر تحول و تکاملِ آن، به‌موازات مستحکم‌ترشدن دیوارهای دفاعی شهرها پیش می‌رفت؛ تا آن‌جا که گونه‌های مختلفی از این سلاح، در جهان اسلام طراحی و ساخته شد. تاکنون، تقسیم‌بندی‌های منظم و مشخصی از انواع‌ِ منجنیق ارائه نشده است. در نوشتار حاضر، بر‌آنیم تا انواع مختلف منجنیق‌ را بر اساس مکانیزم و شیوه عمل، نوع ساخت، کارکرد و نوع پرتابه‌ها تقسیم‌بندی کرده و عملکرد و تأثیرات هر یک را تبیین نماییم.  }, keywords_fa = { منجنیق, محاصره, حصار, جنگ, مکانیزم, پرتابه}, url = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-230-en.html}, eprint = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-230-en.pdf}, journal = {A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam}, issn = {2228-6713}, eissn = {2228-6713}, year = {2014} } @article{ author = {Valavi, Ali mohammad and SorkhiKouhiKhili, Maliheh}, title = {The Study of the poisoning process during the period of Muawiyah\'s Caliphate period}, abstract ={}, Keywords = {}, volume = {6}, Number = {20}, pages = {207-226}, publisher = {Reserch Center for Islamic History}, title_fa = {بررسی فرآیند مسموم‌سازی در دوران امارت و خلافت معاویه}, abstract_fa ={ مسموم‌سازی از جمله شیوه‌های رایج برای حذف مخالفان و رقیبان سیاسی است که از گذشته‌های دور در میان حاکمان و سردمداران دول مختلف متداول بوده است. این عمل چنان مخفیانه و زیرکانه انجام می‌شود که ممکن است تا مدت‌ها عامل جنایت نامعلوم باقی بماند. معاویه نخستین خلیفه‌ای است که با به‌کارگیری این شیوه، به حذف مخالفان خود پرداخت. در این پژوهش با بهره‌گیری از اطلاعات موجود در منابع‌ تاریخی، انگیزه و راهکارهای معاویه برای حذف مخالفان از طریق مسموم‌سازی و نیز نحوه انتخاب عاملان این اقدام با رویکردی توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی نشان می‌دهد، معاویه برای حذف برخی از رقبا و مخالفان سیاسی‌اش، از روش مسموم‌‌سازی بهره ‌می‌گرفت تا ضمن آنکه ردپایی از خود در این جنایات باقی نگذارد، از بروز هر نوع واکنشی نیز جلوگیری کند. او به منظور تحقق نقشه‌هایش، درانتخاب عاملان قتل، به انگیزه‌های مادی و شخصی آنان توجه بسیار داشت و ‌می‌کوشید با اتخاذ تدابیری هوشمندانه در حین انجام جنایت و بهره‌گیری از فرصت‌های حساب شده، با موفقیت مخالفان را از سر راه خود بردارد. واژه­های کلیدی: مسموم‌سازی، معاویه، حسن‌بن‌علی، سعد‌بن‌أبی‌وقاص، مالک اشتر، عبدالرحمان‌بن‌خالد‌بن‌ولید}, keywords_fa = {مسموم‌سازی, معاویه, حسن‌بن‌علی, سعد‌بن‌أبی‌وقاص, مالک اشتر, عبدالرحمان‌بن‌خالد‌بن‌ولید }, url = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-231-en.html}, eprint = {http://journal.pte.ac.ir/article-1-231-en.pdf}, journal = {A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam}, issn = {2228-6713}, eissn = {2228-6713}, year = {2014} }