RT - Journal Article T1 - The Role of Epidemic Diseases in Limiting the Hajj Pilgrimage in the Caucasus during 1860-1917 JF - pte-journal YR - 2021 JO - pte-journal VO - 13 IS - 51 UR - http://journal.pte.ac.ir/article-1-835-fa.html SP - 109 EP - 134 K1 - Hajj pilgrimage K1 - Epidemic diseases K1 - Russian Tsarist K1 - Caucasus K1 - Muslims K1 - Modernized K1 - Rail networks AB - حج‌گزاری در منطقه قفقاز در سال‌های 1860-1917م. در سایه رشد تکنولوژی و گسترش شبکه ریلی، با تغییر و تحولات زیادی همراه بود که رهاورد آن کاهش هزینه و افزایش سرعت، امنیت و آسایش حجاج بود. از طرف دیگر، راه‌های سنتی سفر حج دچار تحول بزرگی شد و قفقاز در کانون اصلی این راه‌ها قرار گرفت و اهمیتی دوچندان یافت. در این شرایط، سفر حج برای آحاد ملت مسلمان قفقاز، آسیای میانه، چین، افغانستان و ایران آرزویی دست‌یافتنی و به پدیده نوظهور حج گسترده منجر شد. این پدیده نوظهور با شیوع مرگبار بیماری همه‌گیر وبا توأم شد که با ورود و دخالت‌های دولت روسیه تزاری به چالش‌های بزرگی میان مسلمانان و دولت تبدیل گردید. هدف اصلی این پژوهش که با رویکرد توصیفی-تحلیلی و براساس منابع کتابخانه‌ای انجام شده، پاسخ به این سؤال مهم است که نقش بیماری‌های همه‌گیر بر سفر حج در منطقه قفقاز چگونه بوده است؟ با بررسی شواهد به این نتیجه ‌رسیده‌ایم که دولت روسیه از بیماری‌های همه‌گیر به عنوان یک حربه برای محدود کردن سفر حج به بهانه‌های گوناگون و در مقاطع مختلف استفاده می‌کرد. سفر حج به بهانه بیماری‌ها با محدودیت‌های زیادی مواجه شد، اما در سایه گسترش شبکه ریلی، جمعیت حجاج حاضر در حجاز از مناطق قفقاز و آسیای میانه رشد زیادی داشت. LA eng UL http://journal.pte.ac.ir/article-1-835-fa.html M3 ER -