:: دوره 13، شماره 51 - ( مطالعات تاریخ اسلام 1400 ) ::
جلد 13 شماره 51 صفحات 134-109 برگشت به فهرست نسخه ها
نقش بیماری‌های همه‌گیر در تغییر سیاستهای دولت روسیه تزاری نسبت به سفر حج در منطقه قفقاز (۱۸۶۰ تا ۱۹۱۷میلادی)
حسن عبدی ، جعفر آقازاده* ، سجاد حسینی
دانشگاه محقق اردبیلی ، j.agazadeh@gmail.com
چکیده:   (1133 مشاهده)
حج‌گزاری در منطقه قفقاز در سال‌های 1860-1917م. در سایه رشد تکنولوژی و گسترش شبکه ریلی، با تغییر و تحولات زیادی همراه بود که رهاورد آن کاهش هزینه و افزایش سرعت، امنیت و آسایش حجاج بود. از طرف دیگر، راه‌های سنتی سفر حج دچار تحول بزرگی شد و قفقاز در کانون اصلی این راه‌ها قرار گرفت و اهمیتی دوچندان یافت. در این شرایط، سفر حج برای آحاد ملت مسلمان قفقاز، آسیای میانه، چین، افغانستان و ایران آرزویی دست‌یافتنی و به پدیده نوظهور حج گسترده منجر شد. این پدیده نوظهور با شیوع مرگبار بیماری همه‌گیر وبا توأم شد که با ورود و دخالت‌های دولت روسیه تزاری به چالش‌های بزرگی میان مسلمانان و دولت تبدیل گردید. هدف اصلی این پژوهش که با رویکرد توصیفی-تحلیلی و براساس منابع کتابخانه‌ای انجام شده، پاسخ به این سؤال مهم است که نقش بیماری‌های همه‌گیر بر سفر حج در منطقه قفقاز چگونه بوده است؟ با بررسی شواهد به این نتیجه ‌رسیده‌ایم که دولت روسیه از بیماری‌های همه‌گیر به عنوان یک حربه برای محدود کردن سفر حج به بهانه‌های گوناگون و در مقاطع مختلف استفاده می‌کرد. سفر حج به بهانه بیماری‌ها با محدودیت‌های زیادی مواجه شد، اما در سایه گسترش شبکه ریلی، جمعیت حجاج حاضر در حجاز از مناطق قفقاز و آسیای میانه رشد زیادی داشت.
واژه‌های کلیدی: قفقاز، سفر حج، بیماری‌های همه‌گیر، روسیه تزاری، مدرنیزاسیون، شبکه ریلی.
متن کامل [PDF 559 kb]   (468 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي تاریخ اسلام
دریافت: 1399/12/19 | ویرایش نهایی: 1401/1/31 | پذیرش: 1400/6/8 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1400/9/8 | انتشار: 1400/12/25 | انتشار الکترونیک: 1400/12/25


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 13، شماره 51 - ( مطالعات تاریخ اسلام 1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها