|
نقش بانوان جوانشیری قراباغ در دربار فتحعلیشاه قاجاری
|
منیژه صدری*   ، یاسمن جوانشیر ، اسماعیل حسن زاده، حسین احمدی |
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر ، msadri18@gmail.com |
|
|
چکیده: (908 مشاهده) |
| روند قدرت‌گیری خاندان جوانشیر از دوره صفوی آغاز شد و در دوره نادرشاه افشار و کریم‌خان زند موقعیت خود را بر قراباغ تثبیت کردند. کریم‌خان بیگلربیگی قراباغ را به ابراهیم خلیل‌خان پسر پناه‌علی‌خان داد. این قدرت‌گیری همزمان با افزایش گرایش‌های استقلال‌طلبانه ملیک‌های ارمنی و نفوذ روسیه بود. در این میان، خان‌های قراباغ روابط دوگانه در گرایش به ایران و روس را در پیش گرفتند. فتحعلیشاه برای تحکیم روابط با دختر خان جوانشیر ازدواج کرد. این وصلت تأثیر چندانی در رفتار سیاسی جوانشیریان مقیم قراباغ نسبت به حکومت ایران نداشت. آغابیگم آغا شاعر و آگاه به تمدن جدید همسر فتحعلیشاه شد. این ازدواج از بُعد خصوصی و عاطفی ناموفق بود، اما موجب نفوذ جوانشیریان و قراباغیان مقیم ایران در ساختار قدرت قاجاری شد. در این مقاله براساس روش تحلیل تاریخی، به تشریح و تفسیر نقش بانوان جوانشیری در حرمسرای قاجاری و سپس در قدرت پرداخته شده است. این ازدواج به ایجاد شبکه قراباغیان در دربار قاجار انجامید که نقش‌های نظامی، دیوانی، دیپلماتیک، قضایی تا رفتارهای توطئه‌آمیز از خود بروز دادند. ازدواج‌های شمار دیگری از بانوان جوانشیری با تعدای از شاهزادگان نیز این شبکه را تقویت کرد. شبکه قراباغیان واسطه محلی و منطقه‌ای مهمی برای ارتباط سیاسی و تجاری با روس‌ها و قفقاز شدند. این شبکه که ریشه در حرمسرا داشت، با شبکه نظامی- امنیتی، شبکه تجاری و قضائی- دیوانی تکمیل شد. |
|
| واژه‌های کلیدی: ایران، قراباغ، قاجاریان، جوانشیریان، حرمسرای فتحعلیشاه، آغابیگم آغا |
|
|
متن کامل [PDF 894 kb]
(333 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي تاریخ اسلام
دریافت: 1399/10/5 | ویرایش نهایی: 1400/10/30 | پذیرش: 1400/3/4 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1400/3/30 | انتشار: 1400/7/19 | انتشار الکترونیک: 1400/7/19
|
|
|
|
|
|
