|
چپاول و غارت تبریز در دوران استبداد صغیر
مطالعۀ موردی: اموال کمپانی زیگلر
|
سجاد حسینی*، جعفر آقازاده   |
| دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه تاریخ ، s.hoseini@uma.ac.ir |
|
|
چکیده: (2138 مشاهده) |
جنگ‌های داخلی و محاصرۀ تبریز در ایام استبداد صغیر موجب رواج ناامنی و گسترش هرج و مرج در آن شد. فقدان امنیت ضربۀ سهمگینی بر پیکرۀ اقتصاد شهر وارد ساخت. در فضای آشوب‌زدۀ تبریز بسیاری از شرکت‌های بزرگ داخلی و خارجی دچار خسارات فراوانی شدند. نمایندگی کمپانی انگلیسی-سوئیسی زیگلر در تبریز که در این ایام پررونق‌ترین فعالیت‌های اقتصادی خود در ایران را تجربه می‌نمود، یکی از این آسیب‌دیدگان بود. بخش قابل توجهی از خسارات وارده بر کمپانی زیگلر در جریان چپاولگری‌های نیروهای حکومتی به سرکردگی رحیم‌خان چلبیانلو و شکرالله خان شجاع نظام مرندی به بار آمد. اموال موجود در انبارها و نمایندگی‌های کمپانی‌های خارجی مستقر در تبریز و از آن جمله کمپانی زیگلر در جریان جنگ‌های داخلی تبریز توسط قوای دولتی به تاراج رفت. استقرار این انبارها و نمایندگی‌ها در بازار تبریز (مغازه‌های مجیدالملک) و قرار گرفتن بازار در سرحد محلات مشروطه‌خواه و دولتی بر میزان این چپاولگری افزود. بخش دیگری از این خسارات در راه‌های منتهی به تبریز، خصوصاً مسیر ارتباطی تبریز با عثمانی (تبریز- طرابوزان) و تبریز با روسیه (تبریز- جلفا) وارد شد. تحت تأثیر هرج و مرج و ناامنی حاکم بر ایالت آذربایجان دوران استبداد صغیر، بخش اعظمی از مرسولات پستی و اموال کاروان‌های تجاری در مسیرهای مذکور به یغما رفت. قسمت قابل توجهی از این مرسولات و اموال متعلق به کمپانی‌های خارجی و از آن جمله کمپانی زیگلر بود. این یغماگری‌ها اعتراضات سفارت‌ها و کنسولگری‌های دولت‌های اروپایی همچون بریتانیا، آلمان و فرانسه را موجب شد. این دولت‌ها و در رأس آن بریتانیا در راستای استیفای حقوق از دست رفتۀ کمپانی‌های متضرر خصوصاً کمپانی زیگلر نهایت تلاش و پیگیری خود را به‌کار بستند. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و آرشیوی و به شیوۀ توصیفی-تحلیلی ضمن مطالعۀ پیشینۀ فعالیت‌های اقتصادی کمپانی زیگلر در تبریز، به بررسی زیان‌های مادی وارده بر این شرکت در جریان جنگ‌های داخلی تبریز در ایام استبداد صغیر بپردازد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: تبریز، انقلاب مشروطه، جنگ‌های داخلی، کمپانی زیگلر، چپاول و غارت |
|
|
متن کامل [PDF 383 kb]
(1516 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي تاریخ اسلام
دریافت: 1397/10/1 | ویرایش نهایی: 1397/10/1 | پذیرش: 1397/10/1 | انتشار: 1397/10/1 | انتشار الکترونیک: 1397/10/1
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
