|
عوامل جغرافیایی و سیاسی مؤثر بر مکان گزینی پایتخت ادریسیان در فاس
|
فاطمه جان احمدی   ، آرمیندخت امین*  |
| ، amin228@ymail.com |
|
|
چکیده: (2289 مشاهده) |
فاس یکی از مهمترین، متمایزترین و تأثیرگذارترین پایتختها در گسترهی تمدن اسلامی در مغرب الاقصی است که توسط ادریس‌بن‌ادریس‌بن‌عبدالله (213-187ق./ 828-803م) در میانه سال‌های 193-192 ق. تأسیس گردید. میزان تأثیرگذاری فرهنگی و تمدنی فاس در مغرب الاقصی معلول عواملی چند از جمله مکانگزینی ژرفنگرانه و دقیق آن می‌باشد. بر این اساس پژوهش پیش رو به بررسی علل و عوامل جغرافیایی و سیاسی مؤثر بر این مکانگزینی میپردازد. پژوهش به این نتیجه دست یافت که عوامل بازدارنده و تهدیدآفرین سیاسی و جغرافیایی در درون و بیرون قلمرو حاکمیتی ادریس دوم او را برآن داشت که پایتخت خود را از شهر تا اندازهای دور و غیرراهبردی ولیلی به عنوان مرکز سیاسی بربرهای اوربه در نزدیکی قلمرو امویان اندلس به نقطهای مرکزی در قلب مغربالاقصی انتقال دهد. وی در این مکانگزینی موفق شد علاوه بر فاصله گرفتن از مرکز رؤسای جاهطلب قبیله اوربه و استقرار در پایتختی مستقل با ساختارو ماهیتی جدید و نیز مصونیت نسبی در مقابل حملات احتمالی امویان اندلس (422-138 ق./756ـ1031 م)، با استقرار در میانیترین نقطه مغربالاقصی ضمن رصد مناطق مهم و استراتژیکی مغربالاقصی و مغربالاوسط و حرکات حکومتهای رقیب بنورستم (161- 296ق./ 778- 909م)و بنو‌مدرار(155-366ق./ 823ـ977 م)، بر بخشهایی از اقیانوساطلس نیز نظارت داشته باشد. در این مکانگزینی برخورداری از موقعیت ممتاز تجاری و سوقالجیشی، موقعیت ممتاز زیستمحیطی و نیز مسائل دفاعی برای دستیابی به پایتختی ماندگار و تأثیرگذار در نظر گرفته شده بود.
|
|
| واژه‌های کلیدی: ادریسیان، پایتخت، عوامل مؤثر بر مکانگزینی، فاس، مغرب الاقصی، وَلیلَی |
|
|
متن کامل [PDF 517 kb]
(888 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي تاریخ اسلام
دریافت: 1397/10/1 | ویرایش نهایی: 1397/10/5 | پذیرش: 1397/10/1 | انتشار: 1397/10/1 | انتشار الکترونیک: 1397/10/1
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
