|
سیری در شکل‌گیری و تحولات قالی‌بافی مدرسۀ اسلام در تهران
|
حسام کشاورز*   ، حسنعلی پورمند |
| تربیت مدرس، دانشکدۀ هنر و معماری ، hesam427@yahoo.com |
|
|
چکیده: (2751 مشاهده) |
| در دوران حکومت مظفرالدین‌شاه با گسترش آزاداندیشی و ترقی‌طلبی در ایران، مدارس جدید یکی پس از دیگری در تهران و سپس شهرهای دیگر مانند تبریز آغاز به کار کردند. در این میان، تنها چند مدرسۀ خاص وجود داشت که هنر و صنعت در آنها در کنار آموزش نظری مورد توجه قرار گرفت. مدرسۀ اسلام در تهران شاخص‌ترین این مدارس بود که هنر قالی‌بافی در آن به اوج رسید و اکنون یک جفت قالیچه از بافته‌های آن در مجموعۀ موزۀ فرش ایران محفوظ است. مقالۀ حاضر با روش پژوهش تاریخی به کنکاش در اسناد و نوشته‌های دورۀ قاجار و تحلیل آنها پرداخته و از این طریق به چگونگی توجه به هنر قالی‌بافی در این مدرسه و نتایج آن دست یافته است. یافته‌های این پژوهش آشکار نمود که مدرسۀ اسلام به دست سید محمد طباطبایی که خود از سران مشروطه و از روحانیون مشهور بود، با این هدف سربرآورد که نفوذ شخصیت او پایه‌های مدارس جدید را استوار سازد و ادامۀ حیات این مراکز را تضمین کند. مؤسس و مسئولان مدرسه که از شناخته‌شده‌ترین روشنفکران و دگراندیشان آن زمان بودند، هنر قالی‌بافی را به صورت هدفدار وارد برنامۀ آموزش مدرسه کردند تا از این طریق شاگردان را در هر دو حوزۀ علم و صنعت پرورش دهند. در کمتر از دو سال قالی‌های این مدرسه به چنان درجه و لطفی رسید که پای آن به دربار باز شد و سپس به‌عنوان هدیه در عرصۀ روابط بین‌الملل از آن بهره گرفته شد. اما با اوج گرفتن مشروطه و درگیری بیش از پیش طباطبایی و اطرافیانش در سیاست، مدرسۀ اسلام و قالی‌باقی آن به حاشیه رانده شد و سپس از رونق افتاد. |
|
| واژه‌های کلیدی: قالی، قاجار، تهران، مدرسۀ اسلام |
|
|
متن کامل [PDF 848 kb]
(1619 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي تاریخ اسلام
دریافت: 1396/5/26 | ویرایش نهایی: 1396/6/21 | پذیرش: 1396/5/26 | انتشار: 1396/5/26 | انتشار الکترونیک: 1396/5/26
|
|
|
|
|
|
