دانشگاه امام صادق علیه السلام ، Eftekhari_asg@yahoo.com
چکیده: (3105 مشاهده)
در این مقاله مولف سعی دارد تا با ورود به فضای سیاسی حاکم بر اولین حکومت اسلامی، در قالب ساختار و واژگان علوم سیاسی، دیپلماسی حکومت پیامبر(ص) را بررسی کند. برای این منظور پس از نقد تعاریف موجود از دیپلماسی در علم سیاست، مولف اقدام به ارائه تعریفی تازه نموده و سیره عملی و نظری پیامبر(ص) را با توجه به آن ساختار و قالب مورد بررسی مجدد قرار داده تا در نهایت دیپلماسی حکومت پیامبر(ص) برای خواننده توضیح داده شود. درک روابط قدرت در عصر پیامبر(ص) اولویت نخست پس از آنگونه شناسی دیپلماتها صورت پذیرفته و با توجه به معیارهای چهارگانه مطرح، انواع دیپلماتها معرفی شدهاند. و برخی ویژگیهای دیپلماتها چون التزام اخلاقی، مقبولیت مردمی، علم و آگاهی، زبان دانی و سخنوری و بالاخره حسن ظاهر به عنوان مهمترین شاخصها مورد بررسی قرار گرفته است. درادامه وظایف پنجگانه ی انواع دیپلماتها مطابق با نیازهای آن عصر تعریف شده است. فصل مهم این مقاله را «روشهای دیپلماتیک» تشکیل میدهد. در این فصل روشهای مسالمتآمیز و نظامی معرفی گردیده است است. مکاتبه، مذاکره، امان، عفو و بخشش، ترغیب، گسترش روابط، تظاهر، وقتکشی، میانجیگری، جلوگیری از تشنج و بالاخره استفاده ی بهینه از شرایط تحمیلی مهمترین روشهای دیپلماتیک هستند در ذیل مقاله ی روشهای مسالمتآمیز طرح شدهاند. دسته دوم از روشها نیز دربرگیرنده موارد ذیل میباشد: ارهاب، سرکوب، تشکیل گروه فشار نظامی و صلح تاکتیکی. در ادامه دو موضوع مهم حقوق دیپلماتها و مصونیتهای دیپلمایتک مورد بحث قرار گرفته و همخوانی آن با عرف سیاسی بررسی شده و در نهایت نیز نامههای پیامیر(ص) مورد تحلیل قرار گرفتهاند و ظرافتهای دیپلماتیک آنها استخراج شده است. در مجموع مقاله حاضر ضمن ارائه ی تصویری کلی از دیپلماسی اسلامی، راه را برای محققان و منتقدان، جهت تأمل در این بحث بسیار مهم میگشاید.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله: تخصصي تاریخ اسلام دریافت: 1396/5/24 | ویرایش نهایی: 1396/7/2 | پذیرش: 1396/5/24 | انتشار: 1396/5/24 | انتشار الکترونیک: 1396/5/24