المسالک و الممالک ابن خرداذبه (د. ح. 300 ق) از اولین آثار مکتوب جغرافیایی به شمار میرود که بهنوعی میراث دار سنت ایرانی نیز است. مسئله اصلی پژوهش این است که المسالک و الممالک ابن خرداذبه از چه منابعی بهره برده و تا چه اندازه معتبر است؟ با بررسی محتوایی کتاب و ریشهیابی دادههای آن مشخص شد که ابن خرداذبه از منابع مکتوب و منابع شفاهی همعصر خود بهویژه از اسناد و مدارک دولتی استفاده کرده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد ابن خرداذبه ضمن استفاده از منابع مکتوب اعم از قرآن و کتاب بطلمیوس، آثار مسلم بن ابی مسلم جرمی، آثار لغتشناسان و مکتوبات شعری، به اسناد و گزارشهای دیوان برید و خراج نیز دسترسی داشته و این موضوع، سفر نکردن به مناطق مختلف جهان اسلام وی را پوشش داده است، ضمن اینکه از طریق منابع شفاهی (شنیدهها و مشاهدات) بر اطلاعات جغرافیایی کتاب افزوده است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله: تخصصي تاریخ اسلام دریافت: 1396/12/28 | ویرایش نهایی: 1398/4/20 | پذیرش: 1397/8/3 | انتشار: 1398/4/20 | انتشار الکترونیک: 1398/4/20