پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ، گروه تاریخ ، rihu.ac.ir @Hedayatp
چکیده: (2215 مشاهده)
دانش سیرهنگاری به دلیل آن که برای مسلمانان اهمیت بسیاری یافت، توجه همه گروهها و شخصیتها را به خود جلب کرد. در این میان، صحابه رسول خدا(ص) که خود حاضر و ناظر در حوادث دوران رسالت بودند نخستین گروه و مرجعی بودند که به عنوان منبع و مأخذ دریافت آگاهیهای مربوط به این دوره، مورد توجه قرار گرفتند. اما بدیهی بود که همه آنان در یک رتبه نبودند و برخی از آنان در این زمینه برتری داشتند. با این حال مسائل سیاسی، اجتماعی و فکری جامعه مسلمانان نیز در امر انتقال این آگاهیها به نسل بعدی مؤثر افتاد و موضوع اخبار دوران رسالت را با پیچیدگیها مواجه کرد. در این میان، شخصیت جابربنعبدالله انصاری از چهرههای مشهور صحابه، در این عرصه اهمیت بسیار دارد. هم به لحاظ صحابی بودن و هم حضور فعال در حوادث دوران رسالت و هم دانش وسیع او در عرصه حدیث، فقه، تفسیر و سیرهنبوی و مهمتر توجه خاص اهل بیت(ع) به وی، به دلیل آن که او توفیق درک محضر پنج امام را یافت. همه اینها و عواملی دیگر سبب شده تا جابر در عرصههای مختلف از جمله دانش نبوی از جایگاه ممتازی برخوردار شود و علاوه بر صحابه، بر بسیاری از تابعین نیز تقدم یابد. این مقاله برآن است تا جایگاه او را در دانش سیره نبوی تبیین نماید و به این نتیجه برسد که جابر به عنوان صحابی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) نخستین سیره نگار بوده است.