|
نگاهی بر مفهوم تاریخی دفاع غیرعامل در عصر اسلامی
|
علیرضا کریمی*   ، جواد علیپور سیلاب |
| دانشگاه تبریز، گروه تاریخ ، alireza_karimi_46@yahoo.com |
|
|
چکیده: (2102 مشاهده) |
امنیت، همواره یکی از مهمترین مسائلی است که انسان با آن روبرو بوده است و درطول تاریخ سعی و تلاش انسان برای رسیدن به آن با انواع وسایل دفاعی صورت میپذیرفت. دفاع، مجموعه اقداماتی است که به لحاظ (سیاسی، نظامی، اقتصادی و...) توسط یک کشور به منظور تضمین استقلال، حفظ تمامیت و امنیت ارضی و حراست از مردم خود در مقابل هرگونه تهاجم دشمن صورت میگیرد. این دفاع به دو صورت نظامی و غیرنظامی میباشد که امروزه، به ترتیب دفاع عامل و دفاع غیرعامل نامیده میشوند. دفاع غیرعامل، دفاع بدون به کارگیری مستقیم سلاح است، و بیشتر شامل اقداماتی پیشبینی شده برای مقابله با دشمن است که به نوعی هزینههای دشمن را بالا برده و قدرت دفاعی نیروهای خودی را نیز بالا میبرد. در تاریخ ایران و اسلام در عصر اسلامی، در برخی از متون اخلاقی و تاریخی در رابطه با مبحث دفاع غیرعامل و اصول آن، و متناسب با زمان خود، جسته و گریخته مطالبی وجود دارد. دفاع غیرعامل دارای مؤلفههای متعددی است، مهمترین آنها که در دورههای گذشته مورد توجه بودهاند عبارتند از: مکانیابی، استحکامات، فریب، استتار، اختفاء و پوشش. از این میان مکانیابی، استحکامات و فریب، بیشتر مورد توجه بوده است. مکانیابی به ویژه در جایگیری صحیح احداث شهرها و نیز استقرار لشکرها در محل مناسب مورد توجه بود. استحکامات به ویژه در ساختار شهری و عناصر سه گانه کهن دژ، شارستان و ربض و عناصر دفاعی آن مانند بارو، برج و دروازه متبلور بود. فریب، جایگاه خاص خود را داشته و دارد، همواره تلاش می‌شده است، با حیله و فریب بر دشمن برتری یابند. بررسی موارد ذکر شده، موضوع مقاله حاضر خواهد بود.
|
|
| واژه‌های کلیدی: دفاع غیرعامل، مکان یابی، استحکامات، فریب |
|
|
متن کامل [PDF 305 kb]
(700 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي تاریخ اسلام
دریافت: 1396/6/23 | پذیرش: 1396/6/23 | انتشار: 1396/6/23 | انتشار الکترونیک: 1396/6/23
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
