|
مُهرخاتم
بررسی ویژگیهای مهر پیامبرص
|
میرزاابوالقاسمی محمدصادق*   ، حسنعلی پورمند ، محمود طاووسی |
| دانشگاه شیراز، دانشکده هنر و معماری ، abolqasemi.s@gmail.com |
|
|
چکیده: (2222 مشاهده) |
مهر خاتم در اواخر سال ششم یا اوایل سال هفتم هجری برای ممهور کردن نامههای پیامبر به حکام سرزمینهای همجوار، ساخته و پرداخته شد. این مهر ظاهراً از نوع انگشتری و شکل صفحۀ نگین آن مدور بوده است و بر آن در سه سطر عبارت «محمد رسولالله» را نقش کرده بودند؛ جنس و نگین آن نیز از سنگ حبشی تا انواعی از فلزات چون مس و آهن و نقره روایت شده است. پس از وفات پیامبرص این مهر ابتدا به ابوبکر و سپس عمر و عثمان رسید و آن‌ها نیز نامهها و مکاتبات خود را بدان اعتبار میبخشیدند.
مهر خاتم در حدود سال سیام هجری در چاه اَریس(نزدیکی مدینه) افتاد و دیگر بهدست نیامد، اما عثمان نظیرش را ساخت و مهر معمول خلافت داشت. با این حساب جز نامههای شخص پیامبرص، بخشی از نامههای خلفای راشدین نیز ممهور به مهر حقیقی پیامبرص بوده است؛ مکاتباتی که اگر نمونهای اصیل از آن‌ها بهدست آمده بود، لااقل اثر مهر خاتم را به ما نشان میداد.
اوصاف این مهر در متون متقدم اسلامی نشان از نخستین اقدامات و ضروریات تشکیل نظام دیوانی در صدر اسلام است؛ همچنین استفاده از نوشتار جای تصویر، شکل مدور، ترکیب سهسطری، و شعارهای مذهبی از این‌جا در مهرهای اسلامی تجربه شده و در سراسر دوران تاریخی اسلام تداوم یافته است.
ویژگیهای مهر خاتم در مقاله پیش رو با روش تحقیق تاریخی- توصیفی، بررسی و تحلیل شده است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: خاتم پیامبرص، مُهر، آداب مُهرنویسی، دوران اسلامی |
|
|
متن کامل [PDF 200 kb]
(1255 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي تاریخ اسلام
دریافت: 1396/6/22 | پذیرش: 1396/6/22 | انتشار: 1396/6/22 | انتشار الکترونیک: 1396/6/22
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
