علامهمجلسی(1037-1110ق) از عالمان نامدار عصر صفوی است که با قدرت قلم و میراث فکری خود نقشی ژرف و ماندگار در نظاممندکردن آموزههای اثنیعشری و تثبیت باورهای شیعی در ایران ایفا کرد. او، نه تنها در میدان فقهوحدیث بلکه در عرصۀ تاریخنگاریمذهبی نیز، شخصیتی صاحبسبک است. کتاب جلاءالعیون از آثار شاخص اوست که در آن حیاتِ معصومان(ع) را با توجه بهنیازهای دینی و فرهنگی زمانه خود روایت کردهاست. این پژوهش با رویکرد معناکاویبه بررسی ارتباط میان تاریخنگاری مجلسی در جلاءالعیون و بافت سیاسی-فرهنگی زمانه او میپردازد. نتایج تحقیق نشان میدهد که متن جلاءالعیون بر چهار مؤلفه استوار است: اثبات حقانیت امامت ائمه(ع)، غیریتسازی اهلسنت، تأکید بر بُعد عاطفی مصائب اهلبیت(ع) و نیز، مقام رضای اهلبیت(ع) بر قضایالهی در مصائب زندگی. علامهمجلسی از رهگذر این مؤلفهها در پی تقویت گفتمان امامیه و تحکیم هویت شیعی در جامعه ایرانی بود؛ مؤلفههایی که عمیقاً از شرایط تاریخی و فرهنگی عصر او تأثیر پذیرفتهاند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله: تخصصي تاریخ اسلام دریافت: 1403/12/20 | ویرایش نهایی: 1404/10/9 | پذیرش: 1404/7/10 | انتشار: 1404/7/10 | انتشار الکترونیک: 1404/7/10
davari M, omidiyan Z, tabesh Y. Historiographic Components of Allamah Majlisi in Jala' al-AyounThe Historiographical Components of ʿAllāmah Majlisī’s Jalāʾ al-ʿUyūn. مطالعات تاریخ اسلام 2025; 17 (66) URL: http://journal.pte.ac.ir/article-1-1210-fa.html
داوری مصطفی، امیدیان زینب، تابش یعقوب. مؤلفههای تاریخنگاری علامه مجلسی در کتاب جلاءالعیون. فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام. 1404; 17 (66)