[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
آمارنشریه::
مقالات در دست چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
..............
مقالات منتشر شده: 423
نرخ پذیرش: 45.8
نرخ رد: 54.2
میانگین داوری: 154 روز
میانگین انتشار: 171 روز
..
نماد اعتماد الکترونیک
..
نشانی:
نام صاحب امتیاز: سیدهادی حسینی خامنه
نشانی: تهران- خیابان ولیعصر (عج)- خیابان شهید عباسپور- خیابان برادران- کوچه شهروز شرقی- پلاک 9
تلفن: 88676861
دورنگار: 88676860
..
:: دوره 15، شماره 59 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام 1402 ) ::
جلد 15 شماره 59 صفحات 123-107 برگشت به فهرست نسخه ها
در جست‌وجوی مؤلف کتاب مقصد الراغب
مهدی مجتهدی*
استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران ، mmojtahedi@um.ac.ir
چکیده:   (331 مشاهده)
:  مقصد الراغب فی فضائل علی‌بن أبی‌طالب عنوان مختصر کتابی است که دست‌کم از قرن یازده قمری به دلیل مطالب منحصر به ‌فرد و نقل از منابع کهن یا مفقود، مورد توجه و جزو منابع علمای شیعه -از شیخ حر عاملی و علامه مجلسی- تاکنون بوده است. اغلب مؤلف را حسین‌بن محمدبن حسن از عالمان قرن پنجم قمری دانسته‌اند. در این پژوهش پس از معرفی اثر و تنها نسخۀ شناخته‌شدۀ آن که به فضایل دوازده ‌امام و حضرت زهرا -علیهم‌السلام- اختصاص دارد، علت انتساب اشتباه کتاب به فرد مذکور مطرح شده و سپس فرایندی که بر روی نسخه -برای برداشتن دو برگ از روی برگ نخست اصل نسخه- انجام شده، تشریح گردیده است. روی برگ نخست، داده‌هایی دربارۀ پدر مؤلف کشف شد که راه را برای شناخت وی هموار کرد. جست‌وجو در منابع تراجم اسلامی، فرضیه‌ای را پیشِ رو قرار داد که بررسی شواهد موجود در نسخه و متن اثر، آن را تأیید کرد و به شناسایی مؤلف آن «خلیل‌بن حسین موصلی» منجر شد که در قرن هفتم قمری در موصل و اربل زندگی می‌کرد. عنوان کامل کتاب نیز به این شرح مشخص شد: کتاب مقصد الراغب الطالب فی فضایل الامام علی‌بن‌ أبی‌طالب و اهل بیته نجوم السماء و مصابیح الدجی و سفن النجی علیهم الصلوه و السلام. این پژوهش باب جدیدی برای مطالعات تاریخ شیعه در موصل قرن هفتم قمری می‌گشاید.
واژه‌های کلیدی: علی‌بن أبی‌طالب علیه‌السلام، تاریخ اهل بیت علیهم‌السلام، متون حدیثی قرن هفتم قمری، نسخه‌شناسی
متن کامل [PDF 1238 kb]   (62 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تاریخ تمدن اسلامی
دریافت: 1402/8/20 | ویرایش نهایی: 1403/2/17 | پذیرش: 1402/11/10 | انتشار الکترونیک پیش از انتشار نهایی: 1402/12/9 | انتشار: 1403/2/8 | انتشار الکترونیک: 1403/2/8
فهرست منابع
1. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن (1403ق)، الذریعه إلی تصانیف الشیعه، بیروت: دارالاضواء.
2. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن (1430ق) ، طبقات أعلام الشیعه، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
3. ابن اثیر، علی بن ابی الکرم (۱۳۸۵ق)، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار صادر و دار بیروت.
4. ابن شهرآشوب، محمد بن علی (1380ق)‌، معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعه و أسماء المصنفین منهم قدیما و حدیثا، نجف: المطبعه الحیدریه.
5. ابن خلکان، احمد بن محمد (1398ق)، وفیات الأعیان وأنباء أبناء الزمان، تحقیق إحسان عباس (جلد ۷)، بیروت: دارصادر .
6. ابن مستوفی، مبارک بن احمد (1980م)، تاریخ إربل، تحقیق سامی بن سید خماس الصقار، عراق: دار الرشید للنشر.
7. افندی (بی تا)، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، تحقیق سید احمد حسینی اشکوری، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی‌.
8. امین، سید محسن (1403ق)، أعیان الشیعه، بیروت: دار التعارف للمطبوعات‌.
9. ثقهالاسلام تبریزی، علی بن موسی (1414ق)، مرآه الکتب‌، تحقیق محمدعلی حائری و علی صدرایی خویی، قم: کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی( ره).
10. حر عاملی، محمد بن حسن (1385ق)، أمل الآمل فی علماء جبل عامل، تحقیق احمد حسینی اشکوری، بغداد: مکتبه الأندلس.
11. حر عاملی، محمد بن حسن (1425ق)، إثبات الهداه بالنصوص و المعجزات‌، بیروت: اعلمی.
12. حلوانی، حسین بن محمد ( 1408ق)، نزهه الناظر وتنبیه الخاطر، تحقیق مدرسه الامام مهدی علیه‌السلام [به اشراف سید محمدباقرموحد ابطحی]، قم: مدرسه الامام مهدی علیه‌السلام.
13. ذهبی، محمد بن احمد ( ١٤٠٥ ق)، سیر أعلام النبلاء، تحقیق: مجموعه من المحققین بإشراف الشیخ شعیب الأرناؤوط، بی جا: مؤسسه الرساله.
14. صقار، سامی بن خماس (1413ق)، أماره إربل فی العصر العباسی و مؤرخها ابن المستوفی، ریاض: دارالشواف.
15. فاضل، محمود (1361ش)، فهرست نسخه‌های خطی دانشکده الهیات و معارف اسلامی مشهد. جلد دوم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
16. فاضل، محمود (1352ش)، مقصدالراغب الطالب فی فضائل علی بن ابی طالب، نشریۀ دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد، ش. 6 و 7، صص 238-258. doi: 10.22067/JFU.V6I1.65742
17. قمی، عباس (۱۳۸۵ش) الفواید الرضویه فی احوال علماء المذهب الجعفریه، قم:‌ بوستان کتاب.
18. کنتوری، اعجازحسین بن محمدقلی (1409ق)‌،کشف الحجب و الأستار عن أسماء الکتب و الأسفار، قم: کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی( ره).
19. مامقانی، عبدالله‌ (1431ق)، تنقیح المقال فی علم الرجال، تحقیق محی الدین مامقانی و محمدرضا مامقانی، قم: موسسه آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث‌.
20. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی ( 1403ق)، بحار الانوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
21. مقریزی، احمد بن علی ( 1427ق)، المقفی الکبیر، تحقیق: محمد الیعلاوی، بیروت: دار الغرب الاسلامی.
22. منذری، عبدالعظیم بن عبدالقوی (1401ق)، التکمله لوفیات النقله، تحقیق بشار عواد معروف، بیروت: مؤسسه الرساله.
23. موصلی، خلیل بن حسین (بی‌تا)، کتاب مقصد الراغب الطالب فی فضایل الامام علی بن ابی طالب واهل بیته نجوم السماء ومصابیح الدجی وسفن النجی علیهم الصلوه والسلم، نسخهٔ خطی ش. ۱۱۵۵ دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد.
24. مهروش(خانی)، فرهنگ)حامد) (1392ش)، در جستجوی حُلوانی، مؤلف «نزهه الناظر و تنبیه الخاطر»،‌ مطالعات قرآن و حدیث، ش.13، صص.55-80. doi: 10.30497/QURAN.2014.1496
25. نوری، حسین بن محمدتقی (1429ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل‌، تحقیق مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام لاحیاء التراث‌، بیروت: موسسه آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث‌.
26. Bibliography:
27. Afandī, (n.d.)., Rīyād al-Ulamāʾ wa Hayāz al-Fuzalāʾ, Ed. Aḥmad Ḥusaynī Ishkivarī, Beirut: Muasasat altaarikh al-Arabii.
28. Amin, sayyid muhsin (1403 A.H.), Aʿyan al-shiʿa, Beirut: dar al-taaruf lil-Matbuat.
29. Āghābuzurg Tihrānī, Muhammad Muhsin, (1403 A.H.), al-Dhariʿa ila Tasanif al-Shiʿa, Beirut: Dār Al-Adwā.
30. Āghābuzurg Tihrānī, Muhammad Muhsin, (1430 A.H.), Tabaqat aʿlam al-Shiʿa, Beirut: Dār ihya turath al-arabi.
31. Dhahabi, muhamad b. ahmad (1405 A.H.), Siyar 'aʿlam al-nubala, ed. majmuat min al-muhaqqiqin bi ishraf al-shaykh shuayb al-arnaut, n.p., Muassisa al-risala.
32. Fāzil, Mahmud (1352 S.H.), Maqsad al-Rāghib al-Ṭālib fī Fadāil ʿAli b. Abī Ṭālib, Journal of the Faculty of Theology, Ferdowsī University of Mashhad, no. 6 and 7, spring and summer, pp. 238-258. doi: 10.22067/JFU.V6I1.65742
33. Fāzil, Mahmud (1361 SH.), Catalogue of Manuscripts in the Library of the Faculty of Theology and Islamic Studies University of Mashhad, Vol. 2, Tehran, Iran University Press, pp. 283-4. [in Persian]
34. Hulwānī, Hussein b. Muhammad (1408 A.H.), Nuzhat al-nāẓir wa-tanbīh al-khāṭir, Ed. Madrasa al-Imām Mahdi (peace be upon him) [Under the supervision of Sayyid Muhammad Bāqir Mowahhid Abtahī], Qum: Madrasa al-Imām Mahdi (peace be upon him).
35. Hur al-ʿAmilī (1425 A.H.), Ithbāt al-Hudā bi al-Nuṣūṣ wa al-Muʿjizāt, Beirut, al-Aʿlamī.
36. Hur al-ʿAmilī, (1385 AH), Amal al-Āmil fī Ulamā Jabal Āmil, Ed.by Ahmad Husseini Ashkivarī, Baghdad: Al-Andalus School.
37. Ibn Athīr, ʿAlī b. abī al-Karam (1385 A.H.), al-Kāmīl fī al-Tārikh, Beirut: Dār Ṣādir and Dār Beirut.
38. ibn khallikan, ahmad b. muhamad (1398 A.H.), Wafayat al-'aeyan wa 'anba' 'abna' al-zaman, ed. Ihsan abbas, (jild 7), Beirut: dar sadir .
39. Ibn Mustawfī , Mubārak b. Aḥmad (1980), History of Erbal, Ed. Sāmī b. Sayyid Khamās al-Siqār, Irāq: Dār al-Rāshīd lil-nashr.
40. Ibn Shahr Āshub, Muhammad b. ʿAlī (1380 A.H.)., Maʿālim al-ʿUlamāʾ fi fahrast Kutub al-Shiʿa wa asmaʾ al-Muṣannifīn minhum qadīman wa ḥadīthan, Najaf: al-Maktaba al-Ḥaydarīyya.
41. Kantūrī, Iʿjāz Husayn b. Muhammad Qulī, (1409 A.H.) "Kashf al-Hujub wa al-Astār ʿan Asami al-Kutub wa al-Athār", Qum: Kitābkhāniyi ʿUmumi Hazrat Āyatullāh Marʿashī Najafī (RA).
42. Majlisī, muhamad bāqir b. muhamad taqī (1403 A.H.), bihār al'anwār, Beirut: dār 'iihya' alturāth alʿarabī.
43. Māmaqanī, Abdullah (1431 A.H.), Tanqih al-Maqāl fī ilm al-Rijal, Ed. Muhyiddīn Māmaqānī and Muhammad Riza Māmaqānī, Qum: Muassisa āl al-bayt (alayhim al-salam) li ihya' al-turath.
44. Maqrizī, ahmad b. ʿAlī (1427 A.H.), al-Muqaffa al-Kabir, ed. muhammad al-yaʿlawī, Beirut: dār al-gharb al-islāmī.
45. Mehrvash (Khāni), Farhang (Hāmed) (1392 S.H.), "The Quest for Al-Ḥulwānī,‎ the Author of "Nuzhatun Nāzir wa Tanbihul Khaṭir"‎ " .Quran and Hadith studies, No. 13. Pp.55-80. [in persian] doi: 10.22067/JFU.V6I1.65742
46. Munzirī, ʿabd al-ʿazim b. ʿabd al-qawī (1401 A.H.), al-Takmila li wafayat al-naqila, ed. bashshār ʿawwād maʿruf, Beirut: Muassisa al-Risala.
47. Musili, khalil b. husayn (no d.), Maqsad al-Rāghib al-Ṭālib fī Fadāil al-ImamʿAli b. Abī Ṭālib wa ahli baytihi nujum al-sama wa Masabih al-Duja wa Sufun al-Naja alayhm al-salat wa al-salam, Manuscript No. 1155 ,Ferdowsī University of Mashhad.
48. Nurī, Hussein b. Muhammad Taqī, (1429 A.H.), Mustadrak al-Wasāil wa Musṭanbat al-Masāil, ed. Muassisa āl al-bayt (alayhim al-salam) li ihya' al-turath, Beirut: Muassisa āl al-bayt (alayhim al-salam) li ihya' al-turath
49. Qumī, Abbas (1385. SH.), al-Fawāid al-Raḍaviyyah fi ahwal-i ʿulama al-madhhab al-Jaʿfariyyah, Qum: Bustān-i Kitāb.
50. al-Ṣiqār, Sāmī b. Khamās (1413 A.H.), 'amarat 'irbil fi al-asr al-abbasi wa muwarrikhuha ibn al-mustawfi, Rīyādh: Dār al-Shawāf.
51. Thiqat al-Islām Tabrīzī, ʿAli b. Musā, (1414 A.H.), Mirāt al-kutub, ed. by Muhammad ʿAli Hāʾirī and ʿAli Ṣadrāʾ ī Khuʾ ī, Qum: Kitabkhaneye ʿUmumī Hazrat Āyatullah al-ʿuzma Marʿashī Najafī (RA).
ارسال پیام به نویسنده مسئول

ارسال نظر درباره این مقاله
نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

CAPTCHA



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Mojtahedi M. The Quest for the Author of Kitāb Maqṣad al-Rāghib. مطالعات تاریخ اسلام 2024; 15 (59) :107-123
URL: http://journal.pte.ac.ir/article-1-1100-fa.html

مجتهدی مهدی. در جست‌وجوی مؤلف کتاب مقصد الراغب. فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام. 1402; 15 (59) :107-123

URL: http://journal.pte.ac.ir/article-1-1100-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 15، شماره 59 - ( فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام 1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهشكده تاريخ اسلام، فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام A Quarterly Journal of Historical Studies of Islam
Persian site map - English site map - Created in 0.08 seconds with 42 queries by YEKTAWEB 4652